Dwujęzyczne wychowywanie dziecka od urodzenia – kroniki postępów i studium przypadku

By Bartek Czekała | Języki obce

Dwujęzyczne wychowywanie dziecka od urodzenia – kroniki postępów i studium przypadku

Czasami ciężko uwierzyć, jak szybko i podstępnie płynie czas. Wydaje mi się, że mój synek urodził się nie dalej, jak wczoraj. Patrzę jednak w kalendarz i wychodzi, że minęły ponad 4 lata od pamiętnego września 2017 roku. Był to również moment, kiedy postanowiłem, że jeden z najpiękniejszych darów, jakim można obdarować swoje dziecko (poza złotym kucykiem) - znajomość drugiego języka.

Po czterech latach mogę z olbrzymią dumą i spełnieniem rzec, że cel został spełniony. Stasiu jest oficjalnie osobą dwujęzyczną Ten artykuł, a właściwie swoiste studium przypadku, to próba podsumowania naszej wspólnej misji. Postaram się opisać w nim szczegółowo wszystkie zmagania, śmichy oraz obserwacje, które towarzyszyły całemu procesowi. Z racji tego, że przez pierwsze 3 lata życia szczegółowo notowałem rozwój słownictwa Stasia, będziesz mógł dokładanie prześledzić, w jakim tempie odbywała się nasza przygoda. Od razu uprzedzam, że w artykule tym nie będę opisywał metod nauczania ani tego, jak skutecznie podchodzić do wychowywania dzieci dwujęzycznie. Jest to na tyle duży temat, że zostanie on opisany w osobnym artykule.


Dlaczego zdecydowałem się wychować dziecko dwujęzycznie będąc Polakiem?

Zanim przejdziemy dalej, warto rozpocząć go od odpowiedzi na powyższe pytanie. Ciężko zliczyć, ile osób drapało się w głowę i zasypywało mnie jego wariacjami. Nie będę kłamać — do tej pory absolutnie go nie rozumiem. Mając 100% możliwość nauczenia swojego dziecka kolejnego języka, pytanie raczej brzmi, dlaczego tego nie robić?  Tylko Ty wiesz, ile czasu musiałeś spędzić, ślęcząc nad książkami, aby nauczyć się rozmawiać w Twoim dominującym języku obcym.


Ile czasu zajmuje opanowanie języka na poziomie C2?

Poziom C2 często przyrównywany jest do poziomu znajomości prezentowanego przez wykształconego native speakera. Niestety nie ma to nic wspólnego z rzeczywistością. Owszem, poziom C2 to wierchuszka znajomości języka. Oznacza on, że rozumiesz praktycznie wszystko, co usłyszysz (ponad 99%) oraz dysponujesz olbrzymią płynnością i precyzją wypowiedzi. Nie jest to jednak poziom prezentowany przez rodzimych użytkowników języka.

 "Level C2, whilst it has been termed ‘Mastery’, is not intended to imply nativespeaker or near native-speaker competence." (Mimo że poziom C2 określany jest mianem "mistrzostwa", to nie ma on na celu sugerowania kompetencji równych lub zbliżonych do native speakera)

Źródło: Level C2 of CEFR (Common European Framework of Reference for Languages)

Ile czasu kosztuje osiągnięcie choćby poziomu C2? Precyzyjna odpowiedź brzmi "cholera wie". Zależy to od między innymi od:

  • Twoich indywidualnych predyspozycji
  •  stanu zdrowia
  •  innych języków, które już znasz (łącznie z ojczystym) oraz tego, jak bardzo są podobne, do tego, którego chcesz się nauczyć
  •  wieku 
  • metod nauki, których używasz 
  • itd.
  • Źródło: Level Description of CERF (Common European Framework of Reference for Languages)

    Powiedzmy jednak, że ufamy wyliczeniom Rady Europy, która twierdzi, że zajmuje to 1000-1200 godzin. Mowa tu o nawet 50 dniach nauki po 24 godziny na dobę. To szalona ilość czasu! A przecież nie jest to nawet poziom native speakera. Aby dobić do niego, sugeruje się, że trzeba dodać minimum 30% czasu wymaganego do osiągnięcia poziomu C2.

    Sam próbowałem pokusić się o odpowiednie obliczenia, aby zobaczyć, ile czasu spędziłem na nauce angielskiego. Mimo że znałem swoje orientacyjne słownictwo w języku angielskim, za cholewkę nie byłem w stanie orientacyjnie powiedzieć, ile czas spędziłem, aby go opanować. Zacząłem mając paręnaście lat. Następnie chodziłem do szkół językowych, zrobiłem wszystkie certyfikaty Cambridge Twoich (FCE, CAE, CPE), w wieku 20 lat zacząłem pracować, jako lektor tego języka, studiowałem filologię, zrobiłem studia podyplomowe z tłumaczeń przysięgłych oraz pracowałem, jako tłumacz ustny i pisemny, specjalizując się w tłumaczeniach biznesowych. Oczywiście nie można zapomnieć o czasie, który spędziłem na samodzielnej nauce. Lekką ręką było to parę tysięcy godzin. Nie zdziwiłbym się, jeśli wyszłoby tego ponad sporo ponad dziesięć tysięcy.

    Nie żałuję czasu, który spędziłem na nauce jakiegokolwiek przedmiotu czy też języka. Jeśli mam jednak możliwość podarowania swojemu dziecku pełnej biegłości językowej za cenę mojego wysiłku, to czemu miałbym tego nie zrobić? Myślę, że każdy z nas chciałby w wieku 10 lat mówić płynnie w paru językach, szczególnie jeśli byłyby one przyswojone bezwysiłkowo.


    Krytyczne głosy a propos wychowywania dziecka dwujęzycznie nie będąc native speakerem

    Jednym z ciekawych aspektów wychowywania Stasia po angielsku było słuchanie krytycznych głosów à propos tego pomysłu. Nagle okazało się, że osoby, które nie mają żadnego pojęcia o nauce, lingwistyce czy językach obcych stały się ekspertami w tej dziedzinie. Niewykluczone, że to te same osoby, które nie dawno były specjalistami ds. wirusologii czy też geopolityki. Co ciekawe, większość z nich nie znała nawet jednego języka obcego. Była to  o tyle ciekawa obserwacja, że większość osób ze dobrą znajomością przynajmniej jednego języka kibicowała temu pomysłowi! 

    Oto kilka negatywnych uwag, które warto zaadresować, szczególnie jeśli sam(a) rozważasz podjęcie się takiego projektu.


    1. "Niech najpierw nauczy się języka polskiego"

    Osoby reprezentujące tę opinię, to w większości językowi troglodyci. Jeśli w sklepie usłyszeliby Włocha, mówiącego "Grazie", to zapewne odkrzyknęliby do niego "Jak mnie nazwałeś ćwoku?! W ryj dać mogę dać!". Na szczęście front ten reprezentowany jest przez absolutną mniejszością krytyków, z którymi miałem do czynienia.

    Prawda jest oczywiście taka, że plastyczność mózgu u noworodków i małych dzieci jest niesamowicie wysoka.  Są one w stanie dostosować się do prawie każdego otoczenia. Jeśli wymaga ono nauczenia się dwóch języków, to zrobią to. Co jeśli tych języków będzie 3 lub 4? Również wtedy poradzą sobie. Po prostu im więcej języków tym wolniejsza ich aktywizacja i tym samym osiągnięcie poziom komunikatywnego. Ciężko się dziwić, patrząc na kosmiczną wręcz złożoność przyswajania aż tylu zróżnicowanych informacji z różnych źródeł.

    Co więcej, w lingwistyce już dekady temu został wyszczególniony tzw. okres krytyczny (ang. "critical period") nabywania umiejętności. Głosi on, że nabywanie pewnych umiejętności, jak choćby nauczenie się języka na poziomie rodzimego mówcy, szczególnie jeśli chodzi o wymowę, jest możliwe głównie podczas paru pierwszych lat życia. Potem osiągnięcie takiego poziomu kompetencji staje się mocno utrudnione albo wręcz niemożliwe. Wspomnę o tym więcej w dalszej części artykułu.

    Osobiście uważam ten koncept za jak najbardziej prawdziwy, szczególnie w świetle niedawnych odkryć dotyczących sieci okołonerwowych (PNN - perineuronal nets). Sieci te powstają w okolicy właśnie piątego roku życia i mają na celu wyhamowanie rozhulanej plastyczności mózgu. Ograniczając ją, pozwalają optymalizować istniejące ścieżki neuronalne, aby lepiej funkcjonować w otoczeniu, w którym znalazło się dziecko.


    Badania nad dwujęzycznością dzieci w Stanach Zjednoczonych

    Na każdym kroku warto podkreślać, że nie powinniśmy nigdy zapominać o badaniach naukowych. Nie jesteśmy skazani tylko na własne domysły. Setki tysięcy naukowców na całym świecie pracuje non-stop, aby rozszerzyć dorobek naukowy w setkach dziedzin.

    Nie inaczej jest z dwujęzycznością. Praca z czerwca 2021 roku o nazwie: "Profiles of Minority‐Majority Language Proficiency in 5‐Year‐Olds" badała, jak styczność z dominującym językiem w danym kraju (tj. angielskim w tym przypadku) wpływa na znajomość języka mniejszościowego (tj. hiszpańskiego) i odwrotnie. Badanie to przeprowadzone na dzieciach urodzonych w USA z rodzin hiszpańskojęzycznych wykazało, że kontakt z językiem mniejszościowym nie zagraża nauce angielskiego przez dzieci w USA i że nie ma żadnych zgrzytów między angielskim a hiszpańskim.

    Dzieci bez problemu przyswajają angielski do 5 roku życia, a ich ogólne zdolności językowe są dodatkowo wzbogacone poprzez znajomość hiszpańskiego. Co ciekawe, poziom znajomości języka angielskiego badanych dzieci był niezależny od ich poziomu znajomości języka hiszpańskiego. Co więcej, ich znajomość angielskiego nie odbiegała specjalnie od tej prezentowanej przez ich jednojęzycznych, angielskich rówieśników.


    Dwujęzyczność jest naturalna!

    W innym fascynującym badaniu zatytułowanym "Bilingualism comes naturally to our brains: Processing multiple languages taps same mechanisms as listening to only one" („Dwujęzyczność przychodzi naturalnie naszym mózgom: przetwarzanie wielu języków wykorzystuje te same mechanizmy, co słuchanie tylko jednego”) z listopada 2021 roku sprawdzano, jak osoby dwujęzyczne przetwarzają znane im języki.

    Zespół neurologów odkrył, że mózg wykorzystuje wspólny mechanizm do łączenia słów z jednego języka i do łączenia słów z dwóch różnych języków. Ich odkrycia wskazują, że przechodzenia z jednego języka na drugi jest naturalne dla osób dwujęzycznych, ponieważ mózg ma mechanizm, który nie wykrywa zmiany języka, co pozwala takim osobom na płynne przejście w rozumieniu więcej niż jednego języka na raz.


    2. "Nie chcę być nadgorliwą mamą lub tatą i zmuszać dziecko do nauki"

    Jest to uwaga, którą usłyszałem parokrotnie od bliższych mi ludzi. Niestety, muszę być nie do końca rozgarnięty, bo jest to kolejny argument, którego nie rozumiem ani trochę. Po pierwsze, patrząc na badania, pierwsze wspomnienia, i to dość mgliste, z dzieciństwa pojawiają się w okolic 3 roku życia. Większość z dorosłych potrafi wydobyć zaledwie parę z nich, które obejmują 4 i 5 rok życia. Tym samym, dziecko absolutnie nie pamięta prawie nic z procesu przyswajania drugiego języka. Po prostu z jego perspektywy, język ten zawsze był obecny w jego życiu odkąd pamięta.

    Po drugie, dla maluchów nie jest to żadna męka. To po prostu język komunikacji z osobą z bezpośredniego otoczenia, który jest nabywany automatycznie. Musimy więc rozróżniać przyswajanie języka mające miejsce jeszcze w życiu płodowym (tj. language acquisition) od nauki języka (tj. language learning). Twierdzenie, że dziecko jest do czegoś zmuszane w tym przypadku jest po prostu dziwne. W ten sposób można dojść do wniosku, że proces raczkowania lub chodzenia jest najzwyklejszym znęcaniem się.


    3. "Lepiej go nie uczyć, bo jeszcze źle się nauczy mówić"

    Patrząc na statystyki, większość dorosłych, która uczy się języków obcych nie dochodzi do poziomów zaawansowanych (tj. C1- C2). Mimo to często są z siebie niesamowicie dumni, mimo popełniania błędów różnego rodzaju. Czy słusznie? Oczywiście! Nauka języka jest czasochłonnym i ciężkim procesem. Perfekcyjne jego opanowanie to niesamowicie ciężka sztuka. Sama zdolność komunikacji jest więc olbrzymim sukcesem. Co ciekawe, okazuje się, że sukcesem jest tylko dla dorosłych. Jeśli dziecko potencjalnie nauczy się języka całkowicie płynnie, ale wymowa nie będzie idealna albo w mowie będą występować jakieś błędy to już jest to niedopuszczalne. Czy tylko dla mnie brzmi to absurdalnie?

    Osobiście zawsze przykładałem niesamowitą wagę do jak największej eliminacji akcentu u siebie, co zdecydowanie owocuje podczas nauczania mojego dziecka. Jednocześnie, nawet jeśli mówiłbym z kiepskim akcentem, to wciąż wiedziałbym, że Stasiu nauczy się języka płynnie i nie będzie musiał spędzać tysięcy godzin "świadomego" czasu, aby go przyswoić. To jest dla mnie najważniejsze.


    Rozwój słownictwa Stasia w języku angielskim w wieku od urodzenia do trzeciego roku życia.

    Poniżej znajdziesz historię rozwoju słownictwa Stasia w języku angielskim. Starałem się tworzyć ją, jak najskrupulatniej od jego narodzin do trzecich urodzin. Ilekroć usłyszałem, że powiedział nowe słowo, dodawałem je do listy, opatrując odpowiednią datą. Nie znajdziesz na niej żadnych powtórzeń, mimo że występowały one, jak u każdego dziecka.

    Każde słowo oznacza, że zostało one wypowiedziane danego dnia po raz pierwszy. Wiele słów i zwrotów będzie również opatrzone komentarzami dotyczącymi danej sytuacji, jeśli wymagają one klaryfikacji. W nawiasach znajdziesz również tłumaczenia wypowiedzianych przez niego słów.

    Skrót "tł." oznacza "tłumaczenie". Dodatkowo, tłumaczenia podane przeze mnie w nawiasach tyczą się tylko i wyłącznie znaczenia danego słowa w kontekście, w którym wypowiedział je Stasiu. Warto to doprecyzować, zważywszy na to, ile znaczeń mają najczęściej angielskie słowa. Aby zobaczyć słowa, kliknij dany miesiąc.

    Stasiu urodził się we wrześniu 2017 roku, więc jest to nasza linia startowa. Aby być bardziej precyzyjnym, muszę dodać, że zacząłem mówić do niego po angielsku od trzeciego dnia jego życia, czyli od powrotu do domu. 


    Słownictwo Stasia - Rok 2018

    Całkowita liczba nowych słów, które Stasiu użył w 2018: 14 Całkowita liczba nowych słów, które Stasiu użył do 1 urodzin: 3

    Słownictwo Stasia - Rok 2018

    Marzec

    Powiedział "seli", chcąc powtórzyć słowo "scary" (tł. straszny)

    Sierpień

    Powiedział coś w stylu "dad" (tł. tata). Próbował również powtórzyć słowo "baby" (tł. dziecko), mówiąc "bejbo"
    Październik

    04.10 - "Bye" (tł. pa)

    14.10 - Aby zobaczyć jego reakcję na inny język zacząłem mówić do niego po niemiecku. Śmiesznym skutkiem ubocznym było wymówienie przez niego słowa ""yś" ("ich", czyli "ja"). 

    15.10 - Zaczął żegnać się ze mną mówiąc "bye", a z mamą mówiąc "pa".

    21.10 - "My mama" (tł. moja mama)

    Listopad

    03.11 - Powiedział "mama gam", próbując powiedzieć "mama come" (tł. przyjdż mamo)

    07.11 - Ten dzień był dla mnie absolutnie wyjątkowy i na pewno - nie zapomnę go do końca życia. Znałem na pamięć modele rozwoju słownictwa u dzieci, łącznie z przeciętną liczbą słów, które powinny znać na danym etapie rozwoju. Mimo to lekko się frustrowałem, że nie widać znaczących postępów w nauce u Stasia. W końcu pacnąłem się w czachę i wytłumaczyłem sobie, że jeśli chce sprawdzić, czy idziemy w dobrym kierunku, to powinienem zobaczyć, czy pasywnie jest w stanie rozpoznawać słowa po angielsku, które są używane na co dzień. Zacząłem więc prosić go po angielsku, aby pokazał odpowiednio: Wszystkie przedmioty pokazał bezbłędnie bez większego zawahania! To zdecydowanie dodało mi motywacji, aby kontynuować.

    09.11 - Powiedział "dżiel", pokazując na krzesło ("chair"), okno (window), kwiatka (flower), lamp (lampę), drzwi (door), samochód (car)

    14.11 - Zacząłem opowiadać mu o aniołku (ang. angel) naklejonym na lustrze i zaczął pokazywać na niego paluszkiem.

    19.11 - "five" (tł. pięć)

    29.11 - Powiedział "buddy" (tł. kumpel) pokazując na swojego misia. Miś miał na imię "Buddy bear", czy jakoś tak, gwoli wyjaśnienia? 

    30.11 - Powiedział "bresh", próbując powiedzieć "brush" (tł. szczotka)

    Grudzień

    02.12 - Powiedział "nafyn", próbując powiedzieć "nothing" (tł. nic).

    20.12 - Powiedział "iwyt", powtarzając za mną zwrot "leave it" (tł. zostaw to), po tym, jak zaczął bawić się kablem. 

    21.12 - Zaczęliśmy bawić się w grę, aby lepiej poznał wszystkie obiekty w domu. Nazywała się "Throw it at ...." (tł. Rzuć w ...). Mówiłem mu w co staramy się rzucić piłeczką i próbował trafić w dany obiekt. Widać było, że rozpoznaje z miejsca wiele słów, o które go nie podejrzewałem wcześniej, jak fotel (armchair), czy też dywan (carpet).


    Słownictwo Stasia — Rok 2019

    Słownictwo Stasia — Styczeń - Październik 2019

    Styczeń

    07.01 - Kłócąc się, zaczął powtarzać za mną "no no no" (tł. "nie nie nie")

    12.01 - "Brinter". Próbował powiedzieć "printer" (tł. drukarka)

     14,01 - Pierwszy raz zauważyłem, że zaczął rozumieć bardziej złożone polecenia. Poprosiłem go, testując jego zrozumienia, aby otworzył torebkę mamy, włożył do niej skarpetkę, a następnie zamknął torebkę.

    Luty

    07.02 - "Daddy" (tł. tata)

    15.02 - Zaczął naprzemiennie wołać na mnie "tata" oraz "daddy"

    Marzec

    25.03 - Powiedział "ti", próbując powiedzieć "teeth" (tł. zęby)

    Kwiecień

    04.04 - "Oh my!" (tł. o kurde!). Pierwszy przypadek, gdy naśladując moje reakcje wypowiedział ten zwrot, jak coś mu nie wyszło podczas zabawy. 

    05.05 - "Go!" (tł. idź!). Pokazał mi palcem drzwi i kazał wyjść!?

    06.04 - "Oh boy!" (tł. o ja Cię!). Kolejne wykrzyknienie, które wypowiedział sam, gdy się zdziwił

     10.04 - "Cze". Kolejna próba powiedzenia słowa "krzesło" (chair) 

    14.04 - "Hello, idzies?". Kolejny przykład miksowania języków, który usłyszałem, wchodząc do domu.

    18.04 - "Push" (tł. pchaj!)

    Wrzesień

    17.09 - Pierwsza próba wypowiedzenia czegoś, co przypominało zdanie. Powiedział "Ok, nap, go" (tł. ok, drzemka, pójść), po tym, jak powiedziałem mu, że musi pójść się zdrzemnąć. 

    24.09 - "Catch" (tł. łapać), "come" (tł. przyjść)

    Październik

    07.10 - "Bed go!" (tł. łóżko pójść"). Jego reakcja na to, że powiedziałem, że idziemy już spać.

    11.10 - "Na". Próbował powiedzieć "now" (tł. teraz).

    12.10 - "I kes". Jego wersja angielskiego "I guess" (tł. tak myślę, tak mi się zdaje). 

    31.10 - "Piis". Próbował powiedzieć "please" (tł. proszę)

    Słownictwo Stasia - Listopad 2019

    01.11 - "Books" (tł. książki)

    11.11 - "Tea" (tł. herbata), "Masha" (czyli nazwa kreskówki), "pill" (tł. tabletka).

    22.11 - "Tickle" (tł. łachotać")

    23.11 - "Mo". Próbował powiedzieć "more" (tł. więcej) podczas obiadu, prosząc o dokładkę. "Oh my gosh!" (tł. o mój Boże! O kurde!").

    27.11 - "Book" (tł .buk"). Załapał, że liczba pojedyncza książek (czyli "books"), to właśnie "book". 

    28.11 - "Epy". Próbował powiedzieć "apple" (tł. jabłko)

    29.11 - "Hand" (tł. ręka)

    Słownictwo Stasia - Grudzień 2019

    02.12 - "Fish" (tł. ryba), "Teeth" (tł. zęby) - tym razem udało mu się wymówić to słowo bezbłędnie.

    05.12 - "Shoe" (tł. but)

    07.12 - "Cartoon" (tł. kreskówka). Powiedział "pyoł", próbują powiedzieć "pillow" (tł. poduszka)

    08.12 "More" (tł. więcej). Tym razem udało mu się wymówić to słowo w pełni.

    09.12 "Eyes" (tł. oczy)

    11.12 - "Let go!" (tł. puść mnie!). Pierwsze oznaki buntu po angielsku, po tym, jak chciałem go usadowić w wannie?

     12.12 - "More egg" (przy obiedzie) (tł. więcej jajka), "Feet" (tł. stopy), "Bin" (tł. kubeł), "Keys" (tł. klucze)

    14.12 - "Cheese" (tł. ser)

    15.12 "Apple" (tł. jabłko). Kolejne słowo, które udało mu się wymówić po jakimś czasie. "Ball" (tł. piłka).

    16.12 - "Two" (tł. dwa)

    18.12 - "Bear" (tł. niedźwiedź). 

    19:12 - "Car" (tł. samochód)

    22.12 - "Brush" (tł. szczotka)

     28.12 - "Bag" (tł. torba) "Go away, mista!" (tł. idź sobie Panie! A idź Pan!"). Zaczął powtarzać za mną frazę "go away mister", którą powtarzałem, gdy bawiliśmy się w rzucanie go na stertę poduszek. 

    29.12 "Kick" (tł. kopać), "Fun" (tł. zabawa), "Pants" (tł. spodnie, gacie), "Coin" (tł. moneta), "Butt" (tł. tyłek) 

    30.12 "Thumb" (tł. kciuk), "Bean" (tł. fasola), "Pick" (tł. wybrać, podnieść).

    31.12 "Wait" (tł. czekać), "Happy" (tł. szczęśliwy)


    Słownictwo Stasia - Rok 2020

    Słownictwo Stasia - Styczeń 2020

    01.01 - "Face" (tł. twarz), "wash" (tł. myć), "bite" (tł. gryźć)

     02.01 - "Cook" (tł. gotować), "up" (tł. w górę)

    03.01 - "Hat" (tł. czapka), "mayo" (tł. majonez kolokwialnie)

     04.01 - "Ciamp " -> chiał powiedzieć "jump" (tł. skakać), "pickle" (tł. ogórek kiszony), "ketchup", "jam" (tł. dżem), "sleep" (tł. sen)

    05.01 - "Cheese" (tł. ser), "mine" (tł. mój), "knees" (tł. kolana), "more cheese", "kiss" (tł. całować), "toe" (tł. palec u nogi), "neck" (tł. szyja), "dog" (tł. pies), "leg" (tł. noga), "my thumb" (tł. mój kciuk)

    06.01 - "Daj phone" -> kolejny przykład mieszania języków, "pick" (tł. kostka do gitary), "juice" (tł. sok) 

    07.01 - "Poop" (tł. kupa)

    08.01 - "Bricks" (tł. klocki)

    10.01 - "Come on!" (tł. dalej! Śmiało!), "cat" (tł. kot)

    11.01 - "Song" (tł. piosenka)

    12.01 - "Much" (tł. dużo), "more please" (tł. więcej proszę), "look" (tł. patrzeć), "same boy" (tł. ten sam chłopiec)), "here" (tł. tutaj), "yes" (tł. tak)

    13.01 - "Touch" (tł.  dotykać), "hippo" (tł. hipopotam), "beak" (tł. dziób), "one" (tł. jeden)

    14.01 - "Cap" (tł. zakrętka), "foam" (tł. piana), "windo" -> Stasiowa wersja słowa "window" (tł. okno)

    16.01 - "Banana" (tł. banan), "tub" (tł. wanna) , "fana" -> Stasiowa wersja słowa "funny" (tł. śmieszny), "nose" (tł. nos)

     17.01 - "Mamo sit" (w przedszkolu) (tł. mamo usiądź) -> kolejny przykład mieszania języków?. "chase" (tł. ścigać), "kapka " -> Stasiowa wersja słowa "cupcake" (tł. babeczka), "sing" (tł. śpiewać)" 

    18.01 - "Box" (tł. pudełko), "nice" (tł. miły), "I" (tł. ja), "pack" (tł. pakować)

    19.01 - "Pig" (tł. świnia), "see" (tł. widzieć), "list" (tł. lista)

    20.01 - "Choose" (tł. wybierać), "this" (tł. to),  "duck" (tł. kaczka)

    21.01 - "Bun" (tł. bułka), "Hey come on" (tł. no daj spokój) -> użyte podczas dyskusji ze mną, jak się nie zgadzał z moim stwierdzeniem

    22.01 - "Kim" -> Stasiowa wersja słowa "cream" (tł. krem)

     23.01 - "Quiet!" (tł. cicho!) -> kazał mi się subtelnie zamknąć?

    24.01 - "Baby" (tł. dziecko), "corn" (tł. kukurydza)

    26.01 - "People" (tł. ludzie), "flick" (tł. pstrykać), "ship", (tł statek), "mommy" (tł. mama), "big" (tł. duży)

    27.01 - "Sip" (tł. łyk), "milk" (tł. mleko). "toes"(tł. palce u nóg)

     28.01 - "Wow", "bottle" (tł. butelka), "toast" (tł. tost)

    29.01 - "Gdzie ball? (tł. gdzie piłka?), "ciastko mommy" (tł. ciastko mama) -> kolejne przykłady mieszanek językowych

    30.01 - "This is car" (tł. to jest samochód), "bush" (tł. krzak), "bath!" (tł. kąpiel)

    Słownictwo Stasia - Luty 2020

    01.02 - "Kitchen" (tł. kuchnia), "oops" (tł. ups)

    02.02 - "Nope" (tł. nie), "łoj" -> wykrzyknienie nauczone z kreskówki Masha and Bear

    03.02 - "Click" (tł. klikać), "pinch" (tł. szczypać)

    04.02 - "Again" (tł. znowu), "mister" (tł. pan), "cry" (tł. płakać), "cheek" (tł. policzek)

    05.02 - "Pen" (tł. długopis), "chin" (tł. broda, podbródek), "lips" (tł. usta, wargi)

    06.02 - "Clean" (tł. czyścić), "lick" (tł. lizać), "pun" -> Stasiowa wersja słowa "spoon" (tł. łyżka), "machine" (tł. maszyna), "robot" (tł. robot), "come on click moje" -> mieszanka językowa, jak chciał aby włączyć jego zabawkę

     07.02 - "Now" (tł. teraz), "grass" (tł. trawa), "cup" (tł. filiżanka)

     08.02 - "Code" (tł. kod), "kaka" -> Stasiowa wersja słowa "camera" (tł. aparat fotograficzny), "Yeti" (tł. Yeti)

    09.02 - "Nipple" (tł. sutek), "chest" (tł. klatka piersiowa), "what?!" (tł. co?) -> jego reakcja jak mama go zawołała

     11.02 - "Hot" (tł. gorący), "chicken" (tł. kurczak)

    12.02 - "Sleeve" (tł. rękaw), "sock" (tł. skarpetka)

    13.02 - "Bus" (tł. autobus), "yeah" (tł. ta, ok) , "cough" (tł. kaszleć), "sheep" (tł. baranek, owca), "lid" (tł. pokrywka)

     14.02 - "Stanley" (tł. Stanisław) , "sleep" (tł. spać)

    16.02 - "Spoon" (tł. łóżka)

    17.02 - "Eat more!" (tł. jedz więcej) -> kazał mi zjeść więcej zsiadłego mleka

    18.02 - "Deo" (tł. dezodorant kolokwialnie), "Booba" (nazwa bajki), fajna reakcja na moje pytanie "are we going?" (tł. czy idziemy?), "yes, come on!" (tł. tak, dalej!), "watch cartoons" (tł. oglądać kreskówki)

    19.02 - "Pad" (tł. podkładka), "keyboard" (tł. klawiatura), "back off!"(tł. daj mi spokój, odsuń się!) -> odgryzła się mamie, jak się czepiała, "drink"(tł. pić)

    20.02 "Hat" pierwszy raz dało się pięknie usłyszeć angielskie "æ", "tips" mówiąc o "q tips" (tł. patyczki do uszu)

     21.02 - "Gloves" (tł. rękawiczki), "mask" (tł. maska), "fly" (tł. latać), "mouth" (tł. usta, twarz), "wee-wee" (tł. siusiak)

    22.02 - "Change!" (tł. przebierz (pieluchę)!), "foot" (tł. stopa), "leave it!" (tł. zostaw to)

    23.02 - "Put" (tł. położyć), "fydż" -> Stasiowa wersja słowa "fridge" (tł. lodówka), "mix" (tł. mieszać), "eat" (tł. jeść), "bed" -> Stasiowa wersja słowa "bread" (tł. chleb), "bowl" (tł. miska), "help" (tł. pomagać), "sun" (tł. słońce), "bee" (tł. pszczoła)

    Dodatkowo zaczął składać zdania z "put", mówiąc mi, co mam robić z jedzeniem.

    • put fridge (włóż do lodówki) 
    • put bowl (włóż do miski)

    24.02 - "Sink" (tł. zlew), "not" (tł. nie)

    25.02 - "Catch fish" -> widać łączenie słów, których nauczył się już wcześniej, "sneeze" (tł. kichać), na moją komendę "Stanley come here!" (tł. Stanisław chodź tutaj!) odpowiedział "ok, come!" (tł. ok przychodzić), "go away!" (tł. idź sobie!)

    26.02 - "Thief" (tł. złodziej), "piggy" (tł. świnka)

    27.02 - "Fight" (tł. walczyć), "cream puff" (tł. kremówka), daddy, "beef," (tł. wołowina), "eat cheese" (tł. jeść ser) -> kolejny przykład łączenia słów, "not chicken - beef" -> fajne zdanie, które wypowiedział, tłumacząc mi, co gotuje mama

    29.02 - " I want mama" (tł. chcę mamy), "ears" (tł. uszy), "shop" (tł. sklep)

    Słownictwo Stasia - Marzec 2020

    01.03  - "Play" (tł. grać, bawić się)

    03.03 - "Let's go bath" (tł. chodźmy kąpiel), "toys" (tł. zabawki), "fell dow" -> Stasiowa wersja "fell down" (tł. spadła w odniesieniu do wieży z klocków), "salma"  - > jego wersja słowa "salmon" (tł. łosoś), put fridge (włóż do lodówki), put bowl (włóż do miski)

    04.03 - "Second" (tł. sekunda), "yogo" -> jego wersja słowa "yogurt" (tł. jogurt), "shimp" jego wersja slowa "shrimp" (tł. krewetka), "gimme phone please" (tł. daj mi telefon proszę)

     05.03 - "Clean teeth" (tł. czyścić zęby).

    06.03 - "Hurt" (tł. boleć) -> powiedziane, gdy upadł i płakał pokazując rękę

    07.03 - "Głowa fell" (tł. głowa spadła) -> część tłumaczenia, dlaczego płakał. Okazało się, że spadł z łóżka, "let's go shop" (tł. chodźmy na zakupy), "wash hands," (tł. myć ręce), "where are you?" (tł. gdzie jesteś) -> chodził po mieszkaniu i wołał mamę w ten sposób

    08.03 - "Tała" -> Stasiowa wersja słowa "tower" (tł. wieża), "this is lew" (tł. to jest lew), "come on - fight!" (tł. no dalej, walcz!"), "let's go grandma" (tł. chodźmy babcia, czyli chodźmy do babci), "cake" (tł. ciasto), "why" (tł. dlaczego), "pee"(sikać)

    09.03 -  "Take car" (tł. wziąć samochód), "please help" (tł. pomóż proszę", "blue" (tł. niebieski), "let's go bath" (tł. chodźmy kąpiel)

    13.03 - "Rocky (tł. kamienisty oraz nazwa postaci z kreskówki), "rain" (tł. deszcz), "I want choco" (tł. chce czekolady), "tummy" (tł. brzuszek), "not sleep with daddy" (tł. nie spać z tatą -> tak przekonywał mnie, że chcę dziś spać z mamą)

    14.03 - "Doggies" (tł. pieski), "let's jump" (tł. skaczmy), "goat milk" (tł. kozie mleko), "cookie" (tł. ciastko), "paste" (tł. pasta), "take jam" (tł. wziąć dżem)

    16.03 - "Pots" (tł. garnki), "box" (tł. pudełko), "pup" (tł. szczeniak), "monkey" (tł. małpa), "show me" (tł. pokaż mi)

     17.03 - "Fluff" (tł. meszek), "write" (tł. pisać), "cd" (tł. płyta cd), "pasta," (tł. makaron), " wash wee wee" (tł. umyć siusiaka), "floor" (tł. podłoga), "boo boo" (tł. bobas - kolokwialnie)

    19.03 - "I am sheep" (tł. jestem owcą), "eat ania" ->  jego wersja "eat lasagna" (tł. jeśc lasagnę), "efen" - próba wymówienia "elephant" (tł. słoń), "pipo" próba wymówienia "paper" (tł. papier), "cat" (tł. kot),  "let's watch" (tł. oglądajmy)

    20.03 - "Yucky" (tł. niesmaczny, obrzydliwy), "make coffee" (tł. robić kawę),  "baka me" próba powiedzenia "buckle me" (tł. zapnij mnie), "mug" (tł. kubek), "pj" (tł. kolokwialny skrót na piżamę, czyli "pyjamas"), "lap" (tł. kolana, jako miejsce do siedzenia)

    21.03 - "Poop yucky" (tł. kupa obrzydliwa), "shop buy" (tł. sklep, kupić), "drip" (tł. kapać), "map" (tł. mapa), "find daddy" (tł. znaleźć tatę), "kick ball" (tł. kopać piłkę)

    Anegdotka: ukradł mi kostkę czekolady i ucieka, pokazując palcem na siebie i mówiąc "thief" (tł. złodziej),

     23.03 "Oh wow find coin" (tł. łał, znaleźć monete) -> wypowiedziane, gdy wyciągał mi pieniądze z portfela, "sit down!" (tł. usiądź), "please sit" (tł. usiądź proszę), "I need pants" (tł. potrzebuję gaci) -> wypowiedziane, gdy biegał w pieluszce, "hoś" -> jego wersja słowa "horse" (tł. koń), "bid" -> jego wersja słowa "build" (tł. budować)!, "ninja" (tł. ninja), "find robot" -> (tł. znaleźć robota)

    24.03 - "Mama eat eggs" (tł. mam jeść jajka) ->  komentując, ze mama jadła jajecznicę

    25.03  "Rocket" (tł. rakieta), "see cars" (tł. widzieć samochody), "tape" (tł. taśma), "morrow shop" -> Stasiowa wersja "tomorrow show" (tł. jutro sklep), czyli jutro pójdzemy do sklepu.

    26.03 - "This is my tea" (tł. to jest moja herbata), "gimme tea please" (tł. proszę daj mi herbaty), "drink milk" (tł. pić mleko)

    27.03 - "Ninja go!" -> nazwa kreskówki

    28.03 - "Go away you monkey!" (tł. idź sobie małpo) -> tak mnie odganiał, jak nie chciał się bawić?, "shelf" (tł. półka), "mouse" (tł. mysz), "quilt" (tł. narzuta), "buy choco" (tł. kupić czekoladę), "sun is shine" (tł. słońce jest świecić) ->  próbował powiedzieć "sun is shining" (tł. słońce świeci), "moon" (tł. księżyc)

    29.03 - "Block" (tł. blok), "get bricks" (tł. dostać klocki), "love you" (tł. kocham Cię)

    30.03 - "Nie ma grandma" -> Stasiowa wersja "nie ma babci", "fix ball" (tł. naprawić piłkę), "stay" (tł. zostać), "fight ninja" (tł. walcz nindżo!) -> rzucił mi wyzwanie, aby się z nim tłuc?

    31.03 - "I want telephone" (tł. chcę telefon), "this is nice" (tł. to jest fajne), "funny" (tł. śmieszny), "canda" -> próba powiedzenia "candle" (tł. świeczka)

    Słownictwo Stasia - Kwiecień 2020

    01.04 - "No eggs!" (tł. nie ma jajek), "shark" (tł. rekin)  

    02.04 - "Pinch butt" (tł. szczypać tyłek), "catch fish daddy" (tł. łapać/łowić ryby tato) -> chciał grać w grę ), "gimme pillow" (tł. daj mi poduszkę), "mommy eat cake" (tł. mama je ciasto), "go sleep" (tł. iść spać), "play songs" (tł. puszczać piosenki), "stubble" (tł. zarost), " me shave" (tł. mnie golić się) -> naśladował mnie, jak się goliłem

     04.04 - "Sleeping" (tł. śpiący), "man" (tł. mężczyzna, człowiek)

    05.04 - "Crane" (tł. żuraw budowalny), "edżyn" -> próba powiedenia "engine" (tł. silnik), " sure" (tł. pewny)

    06.04 - "Take one stam" -> próba powiedzenia "take one stamp" (tł. wziąć jeden znaczek" , "part" (tł. część), "come on you sun!" (tł. no kurde ty słońce!) -> wyzywał je na bójkę, bo mu w oczy świeciło, "take it" (tł. weź to), "armpit" (tł. pacha)

    07.04 - "Desk" (tł. biurko), "sill" (tł. parapet), "sink" (tł. zlew), "woof" (tł. hau), "gimme me pads" (tł. daj mi płatki kosmetyczne)

    08.04 - "Three" (tł. trzy), "fence" (tł. płot)

    09.04  - "Łek" -> próba powiedzenia "work" (tł. pracować), "shorts" (tł. krótkie spodenki), "throw dragon" (tł. rzucić smoka)

    10.04 - "Salt" (tł. sól), "fall" (tł. spadać)

    PRZEŁOM - Cały dzień powtarzał  mnóstwo 3-słownych kombinacji i fraz. Zaczął też powtarzać bez proszenia prawie każde nowe słowo na swój sposób. np.: "jeg" -> próba wymówienia "rag" (tł. wykładzina, szmatka),  "run" (tł. biegać)

    11.04 - "Empty" (tł. pusty), "wipe" (tł. wycierać), "go home" (tł. iść do domu), "rock" (tł. kamień), "way" (tł. droga), "red" (tł. czerwony), "fast" (tł. szybki)

    12.04 - 15.04 - Awaria komputera - program się nie zsynchronizował i utraciłem zapisane słowa

    16.04 - "Soup" (tł. zupa), "step" (tł. krok), "cell phone" (tł. telefon komórkowy), "tasty" (tł. smaczny), "put roof" (tł. położyć dach)

    17.04 - "Take pejpo" -> próba powiedzenia "take paper" (tł. wziąć papier), "touch cable" (tł. dotykać kabla), "check candy" (tł. sprawdzić słodycze), "east" (tł. wschód), "ants" (tł. mrówki), "bug" (tł. robak), "cross" (tł. przejść np. przez ulicę), "stick" (tł. patyk), "leaves" (tł. liście)

    19.04 - "Watching" (tł. oglądanie), "build bridge" (tł. budować most)

    20.04 - "Knobs" (tł. pokrętła), "stop" (tł. przestać)

    21.04 - "Wait a sec!" (tł. poczekaj sekundę) , "eat choco" (tł. jeść czekoladę)

    22.04 - "With mommy" (tł. z mamą), "let's go fetch" (tł. przynieśmy)

    23.04 - "Hulk" (tł. kadłub albo bohater z komiksów), "walk" (tł. chodzić), "hole" (tł. dziura), "jeans" (tł. dżinsy), "pebble" (tł. kamyk), "sand" (tł. piasek), "ice-cream" (tł. lody)

    24.04 - "Stupid sun" (tł. głupie słońce), "make ja coffee" -> sugestia, że to on zrobi mi kawę, "room" (tł. pokój), "missing mommy" (tł. tęsknię za mamą), "hedge" (tł. żywopłot), "bench" (tł. ławka), "dust" (tł. kurz), "chair" (tł. krzesło) -> po miesiącach w końcu wymówione ładnie , "let's take a bath " -> pierwsze świadome użycie rodzajnika

    25.04 - "Clip" (tł. spinacz), "fix telephone" (tł. naprawić telefon), "gimme owl please" (tł. daj mi sowę), "eating" (tł. jedzenie), "what happened?" (tł. co się stało?) "listen to song" (tł. słuchać piosenki)

    26.04 - "Stopping robot" (tł. zatrzymanie robota), "caught" (tł. złapałem), "cone" (tł. szyszka). "gimme pizza please" (tł. proszę daj mi pizzę), "tuna" (tł. tuńczyk), "making toasts: (tł. robienie tostów), "arm" (tł. ramię), "no way!" (tł. nie ma mowy)

    27.04 - "Come on daddy sit desk" (tł. dawaj tu siąść biurko), "let's go out!" (tł. wyjdźmy!), "where cat?" (tł. gdzie kot?), "eat ice-cream" (tł. jeść lody)

    28.04 - "My milk" (tł. moje mleko), "crack head", "sit on bench" (tł. siedzieć na ławce), "take pićje" -> próba powiedzenia "take a picture" (tł. zrobić zdjęcie), "thank you" (tł. dziękuję)

    29.04 - "Gimme oats" (tł. daj mi płatki owsiane), "one, two , thre, four, five, six" (tł. 1,2,3,4,5,6,) , "talking grandma" (tł. rozmawiam babcia) -> jego skrót od "I am talking with grandma"

    30.04 - "Unbuckle" (tł. rozpiąć), "watching monkey" (tł. oglądam małpkę), "skull" (tł. czaszka), "puddle" (tł. kałuża), ok, "I think" (tł. ja myślę), "let's go home" (tł. chodźmy do domu), "pidgeon" (tł. gołąb)

    Słownictwo Stasia - Maj 2020

    01.05 - "Kissing tummy" (tł. całowanie brzusia) -> jak go bolał, to tak prosił, żeby mu ulżyć, "daisy" (tł. stokrotka), "stop it!" (tł. przestań!), "tampon" (tł. tampon), "wait!" (tł. poczekaj!)

    02.05 - "Belt" (tł. pasek), "trash" (tł. śmieci), "bought candy?" (tł. kupiłeś słodycze?) - > pytanie, jakie mi zadał, gdy wróciłem ze sklepu, "racoon" (tł. szop), "rain" (tł. deszcz), "wind" (tł. wiatr), "cold" (tł. zimny), "big house" (tł. duży dom), "higher" (tł. wyżej), "split it!" (tł. rozdziel to - o klockach), "play on telephone" (tł. bawić się na telefonie)

     03.05 - "Change song!" (tł. zmień piosenkę!), "cut hair" (tł. ciąć włosy), empty cap (tł. pusta zakrętka)

    04.05 - "There" (tł. tam)

    05.05 - "No kissing Stasi" (tł. nie ma całowania Stasia), "ask mommy" (tł. pytać mamę)

    07.05 - "Beetle" (tł. żuk), "stairs" (tł. schody), "coming cars" (tł. nadjeżdżające auta), "bird" (tł. ptak), "fast" (tł. szybko!) -> krzyczał, jak biegliśmy przez ulicę, "wash foam daddy" (tł. zmyj pianę tata)

    08.05 - "Take the cake" (tł. wziąć ciasto), "tram stop" (tł. przystanek tramwajowy), "catch pidgeon" (tł. łapać gołębia)

    09.05 - "Amp" (tł. wzmacniasz od gitary), "see mommy" (tł. widzieć mamę), "whoosh" (tł szuu - wyraz dżwiękonaśladowczy), "mice" (tł. myszy), "seed" (tł. ziarenko), "eating bread" (tł. jedzenie chleba)

    10.05 - "Sit floor!" (tł. siądź podłoga), "build roof" (tł. budować dach), "put table" (tł. położyć stół -  o jedzeniu), "ready go!" (tł. gotowi, jazda!) (na hulajnodze), "zip" (tł. zapinać), "smell coffee" (tł. wąchać kawę), "yummy apple" (tł. smaczne jabłko), "yummy carrot" (tł. smaczna marchewka), "gate" (tł. brama), "beer," (tł. piwo), "small cone"(tł. mała szyszka), "kiss ouchie" (tł. pocałuj bubu/rankę)

    11.05 - "It's cold" (tł. jest zimno), "friends" (tł. przyjaciele), "shutter" (tł. migawka)

    12.05 - "Catboy" (nazwa postaci z kreskówki), "gecko" (tł. gekon), "girl" (tł. dziewczyna)

    13.05 - "Flash" (tł. mignąć)

    14.05 - "Cloud" (tł. chmura), "cloudy" (tł. pochmurny), "stopped" (tł. zatrzymał), "shake" (tł. trząść), "put shampoo" (tł. położyć szampon)

    15.05 - "Smell" (tł. zapach), "socket" (tł. gniazdko), "glue" (tł. klej), "stand" (tł. stać)

    16.05 - "Wolf" (tł. wilk), "stencil" (tł. szablon). "broom" (tł. miotła), "robots/cars fighting" (tł. roboty/auta walczą) -> rozmawiał sam ze sobą po angielsku podczas zabawy, "chest" (tł. klatka piersiowa), "put mask " (tł. załóż maskę!) -> przypomniał mi sam, jak wyszedłem z domu bez niej, "blowing" (tł. wieje) (o powietrzu), "dzieci kicking ball" (tł. dzieci kopią piłkę), "almond" (tł. migdał), "clear" (tł. czysty, jasny), "titans" (tł. tytani), "open" (tł. otworzyć), "doggie's poop" (tł. kupa pieska)

    18.05 - "Foil" (tł. folia), "mesh" (tł. siatka), "basket" (tł. koszyk), "crow" tł. kruk), "gimme your keys!" (tł. daj mi swoje klucze!), "open the gate!" (tł. otwórz bramę!)

    19.05 - "Loud" (tł. głośny) 21.05 - "We are going" (tł. idziemy), "paints" (tł. farby), "whistle" (tł. gwizdać), "trip" (tł. wycieczka), "hold hands" (tł. trzymać ręce), "seven" (tł. siedem), "eight" (tł. osiem), "nine" (tł dziewięć), "ten" (tł. dziesięć), "hang" (tł. powiesić)

    22.05 - "Take jacket" (tł. wziąć kurtkę), "take off" (tł. zdjąć), "sparrow" (tł. wróbel), "again" (tł. znowu)

    23.05 - "Lemon" (tł cytryna), "it's funny" (tł. to śmieszne), "put mask daddy!" (tł. załóż maskę tato!), "take keys" (tł. wziąć klucze), "blue heart" (tł. niebieskie serce), "token" (tł. żeton), "warm" (tł. ciepły)

    24.05 - "I listen to song" (tł. sucham piosenki), "call me!" (tł. zadzwoń do mnie!), "don't!" (tł. przestań, nawet o tym nie myśl!), "soon" (tł. wkrótce), "window sill" (tł. parapet - pełna nazwa), "flying ky (sky) pidgeon" (tł. gołąb leci na niebie - taka była przynajmniej intencja tego zdania!), "ride bicycle" (tł. jechać na rowerze), "die ant!" (tł. umrzyj mrówko!), "orange" (tł. pomarańcza), "lady" (tł. pani), "think so" (tł. tak myślę), "ladybug" (tł. biedronka), "shape" (tł. kształt)

    25.05 - "Sponge" (tł. gąbka), "clock" (tł. zegar), "wall" (tł. ściana), "net" (tł. siatka), "go room!" (tł. idź pokój) -> wyganiał mnie do mojego pokoju

    26.05 - "Orange juice" (tł. sok pomarańczowy), "stupid fly" (tł. głupia mucha), "play WITH cones" (tł. bawić się szyszkami) -> w końcu użył przyimka, "oh God!" (tł. o Boże!)

     27.07  - "Froze" (tł. zaciął się - o ekranie),  "dry eyes" (tł. wytrzyj oczy), "wash off foam" (tł. zmyć pianę), "poopy diaper" (tł. pieluszka ubrudzona kupą), "clean diaper" (tł. czysta pieluszka), "very big" (tł. bardzo duży)

    28.05 - "Go away fatty!" (tł. idź sobie grubasie!) -> odganiał mnie od swojego jedzenia

    29.05 - "Tunnel" (tł. tunel), "quite" (tł. całkiem)

    30.05 - "Look I find coin" (tł. popatrz! Ja znaleźć monetę), "money" (tł. pieniądze), "crazy" (tł. szalony), "cape" (tł. peleryna), "tail" (tł. ogon)

    31.05 - "Hiccup" (tł. czkawka), "let's go shoppING" (tł. chodźmy na zakupy), "get off!" (tł. złaź!), "stuff" (tł. rzeczy)

    Słownictwo Stasia - Czerwiec 2020

    01.06 - "Reading the book" (tł. czyta książkę - o figurce krasnala), "peel" (tł. obierać), "green fence" (tł. zielony płot), "green grass" (tł. zielona trawa), "manhole" (tł. właz), "make cake" (tł. robić ciasto)

    02.06 - "Honk" (tł. trąbić), "grey" (tł. szary), "much fun" (tł. dużo zabawy), "wings" (tł. skrzydła), "slipuś" -> próba wymówienia "slippers" (tł. kapcie)

    || OKOLICA KOLEJNEGO SKOKU ROZWOJOWEGO||

    03.06 - "Brush teeth" (tł. myć zęby), "smash!" (tł. miażdżyć!) -> za dużo się Hulka naoglądał

    04.06 - "Sweet" (tł. słodki), "raisin" (tł. rodzynek), "yellow brick" (tł. żółta cegła), "blesiu" -> jego wersja "bless you" (tł. na zdrowie)

    05.06 - "Horse" (tł. koń), "put emsy in sink " (tł. włóż m&ms do zlewu) -> miał zabawkową kuchnię i chciał zawsze, żeby m&msy wsypać do zlewu :D, "brown" (tł. brązowy)

     06.06 - "Movie" (tł. film), "move" (tł. ruch)

    07.06 - Na pytanie "You think it's funny?" (tł. myślisz, że to śmieszne?). Jego odpowiedź. "yes, it is" (tak, jest), "food" (tł. jedzenie), "maybe" (tł. może), "deo" (tł. dezodorant), "toss" (tł. cisnąć), "let go" (tł. puszczaj!), "hello" (tł. cześć), "need" (tł. potrzebować). "it's dead" (tł. to jest martwe), "oh no!" (tł. o nie!), "use" (tł. używać), "more songs" (tł. więcej piosenek)

     08.06 - "Nest" (tł. gniazdo) , "doggie is gone" (tł. nie ma pieska), "yummy coctail" (tł. smaczny koktajl), "take sip!" (tł. weź łyka), "check head" (tł. sprawdź głowę) -> prosił, abym zmierzył temperaturę, jak się źle czuł, "mommy is coming" (tł. mama przychodzi)

    09.06 - "Mommy taking bath" (tł. mama się myje)

    10.06 - "You joking" (tł. żartujesz sobie), "concrete" (tł. beton), "bunny dancing" (tł. króliczek tańczy), "almost" (tł. prawie), "parrot" (tł. papuga)

    11.06 - "We're building!" (tł. budujemy), "higher walls" (tł. wyższe mury), "very nice" (tł. bardzo ładnie), "beautiful" (tł. piękny), "daddy jest osiom" -> chciał powiedzieć "daddy is awesome" (tł. tata jest super), "don't want" (tł. nie chcę), "melt" (tł. topić sie), "enough" (tł. wystarczająco), "big ball" (tł. duża piłka), "cottage" (tł. chatka) -> to był jego skrót myślowy od "cottage cheese" (tł. serek wiejski)

    12.06 - "Give me back" (tł. oddaj mi!). "we're going walk" (tł. idziemy spacer) -> chciał powiedzieć "we're going for a walk", "buy sandals" (tł. kupić sandały), "piece of choco" (tł. kawałek czekolady), "choco bar" (tł. batonik), "bulb" (tł. żarówka) , "geeting card" -> chciał powiedzieć "greeting card" (tł. pocztówka z życzeniami), "quickly" (tł. szybko), "hood" (tł. kaptur), "put now" (tł. połóż teraz), "bird's poop" (tł. kupa ptaka)

    13.06 - "Siedz drink coffee" (tł. siedź pij kawę) -> wciąż pojawiają się sporadyczne mieszanki języków, "put choco kitchen" (tł. połóż czekolada kuchnia) -> chciał, aby położyć czekoladę na jego zabawkowej kuchni

    14.06 - "Catch me!" (tł. złap mnie), "find me!" (tł. znajdź mnie!), "I found you" (tł. znalazłem Cię), "daddy's pick" (tł. kostka do gitary taty), "clean shoes" (tł. czyste buty), "nie ma cold" -> jego wersja "nie jest zimno", "mud" (tł. błoto)

     15.06 - "Mommy's shampoo" (tł. szampon mamy), "bunny is dancing" (tł. króliczek tańczy), "fence is green" (tł. płot jest zielony), "this is mine" (tł. to jest moje), "you jedz" (tł. ty jedz), "change monkey diaper" (tł. zmień małpce pieluchę), "keep it" (tł. weź to sobie), "go stairs" (tł. iść schody), "nie ma dwarves" (tł. nie ma krasnoludków), "choco ice-cream" (tł. lody czekoladowe), "take green (o m&ms)" (tł. weź zielony), "clouds sky" (tł. chmury niebo), "nie ma moon" (tł. nie ma księżyca), "wash it off" (tł. zmyj to), "step candy" (tł. nadepnąć cukierek), "back" (tł. plecy)

    16.06 - "White" (tł. biały), "scary" (tł. straszny) -> wymówił to w końcu po ponad 2 latach od pierwszej próby, "treat" (tł. frykas, poczęstunek), "get up!" (tł. wstawaj!), "watch out" (tł. uważaj!)

    17.06 - "T-shirt" (tł. podkoszulek), "disc" (tł. dysk)

    18.06 -Fold bed" (tł. składać łóżko), "guitar pick" (tł. kostka do gitary), "potty" (tł. nocnik), "own pick" (tł. własna kostka), "I need shoes" (tł. potrzebuję butów), "eat up!" (tł. zjedz wszystko!), "frog" (tł. żaba), "ticket" (tł. bilet), "mommy is here" (tł. mama tu jest), "fit sandals" (tł. pasować sandały), "this way" (tł. tędy, tą drogą), "hold it" (tł. trzymaj to), "venom" (tł. trucizna i imię postaci z komiksów)

    19.06 - "Throw it box" (tł. rzucić to pudełko), "dude" (tł. koleś)

    20.06 - "You are packing" (tł. pakujesz), "wallet" (tł. portfel), "need keys" (tł. potrzebuję kluczy), "daddy go grandma" (tł. tata jechać babcia), "stay mommy!" (tł. zostań mama!)

    21.06 - "Gotcha!" (tł. mam cię!)

    22.06 - "Outside" (tł. na zewnątrz), "sticky" (tł. lepki), "mommy is there" (tł. mama tam jest), "scooty" -> próba powiedzenia "scooter" (tł. hulajnoga), "splashed" (tł. ochlapany)

    23.06 - "I want pads" (tł. chcę waciki), "wipe it!" (tł. wytrzyj to!), "scarry doggie" (tł. straszny piesek), "scary monkey" (tł. straszna małpa), "coke" (tł. Cola)

    24.06 - "Chilly" (tł. chłodno), "easy" (tł. łatwy), "black" (tł. czarny)

    25.06 - "Big puddle"" (tł. duża kałuża), "small puddle" (tł. mała kałuża), "bucket" (tł. wiadro), "building tower" (tł. buduje wieżę), "riding horse" (jeżdżenie na koniu), "sandbox" (tł. piaskownica), "Stasiu choose cookies" (tł. Stasiu wybiera ciastka), "tamp" (tł. ubić), "this shop" (tł. ten sklep), "home watch Hulk" (tł. dom oglądać Hulka), "crumbs" (tł. okruszki), "yucky mess" (tł. obrzydliwy bałagan), "what a mess!" (tł. co za bałagan!)

    26.06 - "Dumplings" (tł. pierogi)

    27.06 - "Lay Masha" (tł. położyć Mashę), "no spanking!" (tł. nie ma dawania klapsów!)

    28.06  - "Splashing" (tł. chlapane, pryskanie) -> jak mama rozlała Colę

    29.06 - "White screen" (tł. biały ekran), "hook" (tł. hak), "pick chicken" (tł. wybrać kurczaka), "you are splashing!" (tł. chlapiesz!), "go away foam!" (tł. idź sobie piano!), regularne i samodzielnie liczenie od 1 do 10, "you cover eyes" (tł. ty zakryj oczy), "flashlight" (tł. latarka)

    30.06 - "Big cheese" (tł. ważniak, szycha), "leg hurts" (tł. noga boli), "street lamp" (tł. latarnia uliczna), "don't eat kupki" (tł. nie jedz kupy), "mommy's scrunchy" (tł. gumka do włosów mamy)

    Słownictwo Stasia - Lipiec 2020

    01.07 - "Scary crow" (tł. straszny kruk), "scary beak" (tł. straszny dziób), "mommy is sleeping" (tł. mama śpi), "don't spit!" (tł. nie pluj!)

    02.07 - "Big tree" (tł. duże drzewo), "gimme sweet" (tł. daj mi słodkie), "drilling" (tł. wiercenie), "what happened daddy?" (tł. co się stało tato?), "find keys" (tł. znaleźć klucze), "find candy" (tł. znależć słodycze), "wipe butt" (tł. wytrzeć tyłek), "help me!" (tł. pomóż mi), "more dragon!" (tł. więcej smoka!), "big paws" (tł. duże łapy), "doggie is barking" (tł. piesek szczeka), "no shit!" (tł. no nie pieprz!) -> no cóż, wymsknęło się i zaczął powtarzać :D, "daddy is joking" (tł. tata żartuje), "plastic" (tł. plastikowy)

    03.07 - "Crossing street" (tł. przechodzenie przez ulicę), "charge it (o telefonie)" (tł. naładuj go), "green bushes" (tł. zielone krzaki), "missed me!" (tł. nie trafiłeś!), "faster" (tł. szybciej), "power jump" (tł. mega skok),  dirty mouth (tł. brudne usta/buzia)

    04.07 - "Pay" (tł. płacić), "bumpy" (tł. wyboisty), "talk pan" -> jego wersja "rozmawiania z panem", "teaching" (tł. nauczanie), "plank" (tł. deska), "better now" (tł. teraz lepiej), "it's not bumpy" (tł. nie jest wyboiście), ," mosquito" (tł. komar), "fly flying" (tł. much lata), "I know" (tł. wiem), "daddy is gone" (tł. nie ma taty), "you know" (tł. ty wiesz), "Gormiti" (nazwa kreskówki)

    Anegdotka: Na pytanie "What do we say when someone sneezes?" (tł. co robimy, jak ktoś kichnie?) odpowiedział: "bless you lady bug!" (tł. na zdrowie biedronko"?

    05.07 - "Paper towel" (tł. ręcznik papierowy), "take it" (tł. weź to), "put T-shirt"(tł. połóż podkoszulkę), "guardian" (tł. opiekun), "that's it" (tł. to tyle, starczy), "opened" (tł. otworzyłeś), "bravo" (tł. brawo), "biting his nose" (tł. gryzie jego nos), "fighting a fish" (tł. walczy z rybą), "that way" (tł. tą drogą), "bomb" (tł. bomba), "windshield" (tł. przednia szyba w aucie), "hammer" (tł. młotek), "trunk" (tł. bagażnik), "ventil" (tł. wentyl), "eat egg" (tł. jeść jajko), "put down now!" (tł. połóż teraz!), "go woman!" (tł. idź kobieto!), "sugar" (tł. cukier), "huge" (tł. olbrzymi), "music box" (tł. pozytywka), "crush stone" (tł. zmiażdżyć kamień)

    06.07 - "Small pool" (tł. mały basen), "park car" (tł. parkować auto), "it's my seat" (tł. to moje siedzenie), "bug is gone" (tł. nie ma robaka), "dry mouth" (tł. wytrzyj/osusz buzię), "why" (tł. dlaczego)

    07.07 - "Owlette" (nazwa postaci z kreskówki), "squeaky clean" (tł. czysty na połysk), "of all time" (tł. wszechczasów), "piece of chicken" (tł. kawałek kurczaka), "I love you" (tł. kocham Cię)

    08.07 - "Show me hands" (tł. pokaż mi ręce), "hide" (tł. chować), "shell" (tł. skorupka), "give up!" (tł. poddaj się), "strike" (tł. uderzyć), "call mommy" (tł. zawołać mamę)

     09.07 - "Bathroom" (tł. łazienka), "don't jump puddle" (tł. nie skacz kałuża), "yes, sure" (tł, tak, pewnie), "drop" (tł. upuścić), "fall down" (tł. upaść)

    10.07 - "Branch" (tł. gałąż), "see it" (tł. zobacz to), "don't move" (tł. nie ruszaj się), "touch rain" (tł. dotknąć deszcz), "guest" (tł. gość)

    11.07 - "Will do it" (tł. zrobię to), "open pistachio!" (tł. otwórz pistacje), "busy" (tł. zajęty). "move away!" (tł. posuń się!)

     12.07 - "Slap it!" (tł. strzel, chlaśnij to), "scratch" (tł. drapać), "spray nose!" (tł. popsikaj nos)

    13.07 - "Polish" (tł. język polski), "zoo" (tł. zoo), "paint" (tł. malować), "choose something" (tł. wybrać coś), "yes please!" (tł. tak, poproszę!), "fire truck" (tł. wóz strażacki), "puzzles" (tł. puzle), "it fits" (tł. pasuje), "loofah" (tł. myjka), "don't splash!" (tł. nie chlap!)

    14.07 - "Take shower" (tł. wziąć prysznic), "by car" (tł. samochodem - np. jechać), "plug it!" (tł. podłącz to!), "too hot" (zbyt gorące)

    15.07 - "Tight" (tł. ciasny)

    16.07 - "Sour milk" (tł. zsiadłe mleko), "mommy has cookie" (tł. mama ma ciastko), "scary ghost" (tł. straszny duch), "it's ghost" (tł. to duch), "lie down" (tł. położyć się)

    17.07 - "It's dirt" (tł. to brud/ziemia), "roll up!" (tł. podwiń - o rękawach), "it's raining" (tł. pada deszcz), "dancing duck" (tł. tańcząca kaczka), "dancing bunny" (tł. tańczący królik), "have it!" (tł. weź to!), "blow nose" (tł. wydmuchać nos, wysmarkać się), "snot" (tł. glut), "I'm coming!" (tł. idę!), "you did it!" (tł. zrobiłeś to, udało ci się!), "don't kiss!" (nie całuj!). "bird-watching" (tł. obserwowanie ptaków)

    18.07 - "Empty plate" (tł. pusty talerz), "shadows" (tł. cienie), "fill it" (tł. wypełnij to!), "cool car" (tł. spoko auto), "cool brigde" (tł. spoko most), "going this way" (tł. idziemy tędy), "hug and kiss" (tł. przytulać i całować), "chips" (tł. czipsy)

     19.07 - "Good job!" (tł. dobra robota!) -> pochwalił mnie, jak przyniosłem mu słodką bułkę, "sweet bun" (tł. słodka bułka), "stick it!" (tł. wciśnij to), "polish" (tł. polerować), "wash feet" (tł. myć stopy), "remote" (tł. pilot do urządzeń), "safe" (tł. bezpieczny), "ours" (tł. nasz), "brook" (tł. strumyk), "rock" (tł. kamień), "get down" (tł, zejść), "go down" (tł. zejść schodzić), "steep" (tł. stromy), "enjoy ride" (tł. miłej jazdy!), "sliding down" (tł. zjeżdżać), "cheese, smile!" (tł. uśmiechnąć się  - przy zdjęciu), "don't shriek" (tł. nie wrzeszcz/piszcz), "ginger bread" (tł. piernik), "last piece" (tł. ostatni kawałek), "go hotel" (tł. iść hotel), "turn on" (tł. włączyć), "gimme me back!" (tł. oddaj!), "talk much" (tł. mówić dużo), "is bigger" (tł. jest większy)

    20.07 - "Bring juice!" (tł. przynieś sok!), "adopt it" (tł. zaadoptować to), "don't bite!" (tł. nie gryź!), "muesli", "oats" (tł. płatki owsiane), "don't toss it" (tł. nie ciskaj tym), "shaving razor" (tł. maszynka do golenia), "very cool" (tł. bardzo fajny), "stupid thing" (tł. głupia rzecz), "wipe my face!" (tł. wytrzyj mi buzię!)

    21.07 - "Halvah" (tł. chałwa), "this high" (tł. aż potąd, taki wysoki), "I got it" (tł. mam to!), "yucky witch" (tł. obrzydliwa wiedźma) 

    22.07 - "Trimming bushes" (tł. przycinają krzaki), "mow lawn" (tł. kosić trawnik), "rebel girl" (tł. zbuntowana dziewczyna)

    23.07 - "Briefs" (tł. majtki, slipy), "shades" (tł. odcienie), "don't run",  "Batman", "ice cream is fridge" (tł. lody są lodówka), "at home" (tł. w domu), "straight" (tł. prosty), "tile" (tł. płytka), "Thor hammer" (tł. młot Thor'a)

    24.07 - "Flip-flops" (tł. klpaki), "don't step snail" (tł. nie nadepnij ślimak), "hold me" (tł. trzymaj mnie), "plum" (tł. śliwka), "promise" (tł. obiecać), "bubbes" -> próba powiedzenia "bubbles" (tł. bańki), "rain stopped" (tł. przestało padać), "power shot" (tł. strzał mocy), "will come" (tł. przyjdzie), "swinging" (tł. machający)

    25.07 - "You put it there" (tł. położyłeś to tam), "eat this!" (tł. zjedz to), "raisins" (tł. rodzynki), "mommy is calling" (tł. mama woła), "choose book" (tł. wybrać książkę), "don't watch stupid things" (tł. nie oglądaj głupich rzeczy), "I broke" (tł. ja zepsułem), "it's ready" (tł. to jest gotowe), "chicken drums" (tł. udka kurczaka), "berries" (tł. jagody), "grandma is calling" (tł. babcia woła)

    26.07 - "It's really hot" (tł. jest naprawdę gorący), "it doesn't hurt" (tł. to nie boli), "it's my ice-cream" (tł. to moje lody)

     27.07 - "Naughty" (tł. niegrzeczny), "like" (tł. lubić), "that's great" (tł. to świetnie/super), "you also bite" (tł. ty też gryziesz), "space ship" (tł. statek kosmiczny), "little" (tł. malutki), "top" (tł. szczyt), "don't throw it!" (tł. nie rzucaj tym!)

    28.07 - "Hitch up" (tł. szarpnąć podciągając do góry), "juicy hug" (tł. soczysty przytulas), "icon" (tł. ikonka)

    29.07 - "Big fan" (tł. wielki wiatrak), "blow air" (tł. dmuchać powietrze), "children" (tł. dzieci)

    30.07 - "Nothing scary" (tł. nic strasznego), "don't move leg" (tł. nie ruszaj nogą), "spilled milk" (tł. rozlałem mleko), "you bring pads" (tł. ty przynosisz płatki kosmetyczne), "it's driven" (tł. jest prowadzony), "sole" (tł. podeszwa), "sick" (tł. chory)

    31.07 - "Switch button" (tł. przycisk przełącznika), "tray" (tł. taca), "shaving foam" (tł. pianka do golenia), "page" (tł. strona), "printer" (tł. drukarka), "rubber band" (tł. gumka), "put it back!" (tł. odłóż to), "sound" (tł. dźwięk), "dishes" (tł. naczynia), "hot tea" (tł. gorąca herbata), "fist is fighting" (tł. pięść walczy), "clench" (tł. zacisnąć), "Hulk smash!" (tł. Hulk miażdżyć), "plug charger" (tł. podłączyć ładowarkę)

    Słownictwo Stasia - Sierpień 2020

    01.08 - "Don't touch concrete" (tł. nie dotykaj betonu), "come soon" (tł. przyjdź wkrótce), "a bit cold" (tł. trochę zimno), "shoo go away!" (tł. a kysz, idź sobie!), "crispy bread" (tł. chrupiący chleb), "superman", "manhole" (tł. studzienka kanalizacyjna), "it's very cold" (tł. jest bardzo zimno), "naughty doggie" (tł. niegrzeczny piesek), "vine" (tł. winorośl), "it's parking" (tł. parkuje), "visit grandma" (tł. odwiedzić babcię), "dark" (tł. ciemny)

    02.08 "Don't fall down" (tł. nie spadnij), "worried" (tł. zmartwiony), "kiwi" (tł. kiwi), "eggplant" (tł. bakłażan), "lesson" (tł. lekcja), "don't cry!" (tł. nie płacz!)

    03.08 - "New shop" (tł. nowy sklep), "purple" (tł. purpurowy), "also green" (tł. też zielony), "circle" (tł. kółko), "like it" (tł. lubię to), "didn't catch it" (tł. nie złapałem tego), "throw ball" (tł. rzucać piłką), "don't run away!" (tł. nie uciekaj!),  "listen to song" (tł. słuchać piosenki)

    04.08 - "Nice roof" (tł. fajny dach)

    05.08 - "Take HIM!" (tł. weź go!), "boots" (tł. buty)

    06.08 - "Yeah!" (tł. tak!), "small brick" (tł. mały klocek), "power rangers", "he" (tł. on), angry, "bite us" (tł. gryźć nas), "is puddle there? (tł. czy kałuża tam jest?), "column" (tł. kolumna), "normal" (tł. normalny)

    07.08 - "Deer" (tł. jeleń), "gummy bears" (tł. żelki), "Jesus!" (tł. Jezu!!), "Oh God! No, Jesus!" (tł. O Boże! Nie! Jezu!)

    08.08 - "Screen" (tł. ekran), "muffin" (tł. muffinka), "hold this bag!" (tł. potrzymaj tę torbę!)

    09.08 - "I need shorts" (tł. potrzebuję spodenek), "no slapping" (tł. nie ma uderzania!), "switches off" (tł. wyłącza), "I dropped it" (tł. upuściłem to), "guess!" (tł. zgaduj!), "it's very warm" (tł. jest bardzo ciepło), "this side" (tł. ta strona), "don't do it" (tł. nie rób tego!), "blue towel" (tł. niebieski ręcznik)

    10.08 - "Branches" (tł. gałęzie), "pee potty" (tł. sikać nocnik), "don't stomp snails" (tł. nie tratuj ślimaków), "mister is calling" (tł. pan woła), "snowing" (tł. pada śnieg), "very much" (tł. bardzo), "knights fighting" (tł. rycerze walczą), "dark knight" (tł. mroczny rycerz)

    11.08 - "On table" (tł. na stole), "show me trick!" (tł. pokaż mi sztuczkę!), "spot raisins" (tł. zauważyć rodzynki), "all dirty" (tł. cały brudny), "don't sing!" (tł. nie śpiewaj!) -> dziecko nie doceniło moich talentów wokalnych?

    12.08 - "Don't eat candy!" (tł. nie jedz słodyczy!), "this is our candy" (tł. to nasze słodycze), "flowers" (tł. kwiaty), "it fell down" (tł. spadło), "bed time" (tł. pora spania)

    13.08 - "Daddy sick cough" (tł. tatuś chory kasłać) -> powiedziane po tym, jak kichnąłem? "spiderman", "what you doing?" (tł. co robisz?), "stop singing" (tł. przestań śpiewać!), "I wiped it" (tł. wytarłem to), "leave phone" (tł. zostawić telefon) - > chciał dać mi znać, że telefon w łazience zostawiłem, "don't want" (tł. nie chcę)

    Anegdotka: Stasiu podchodzi do mnie i mówi: "Cię (chcę) krówkę!". Odpowiadam "and what is it?" (tł. a co to jest?). Zamyślił się i wykrzyknął "fudge!".

    14.08 - "It pops" (tł. to pęka!), "cheers!" (tł. na zdrówko!), "don't swing it" (tł. nie wyhamuj tym), "finish milk" (tł. skończyć mleko), "heavy cream" (tł. śmietana kremówka)

     15.08 - "Bonfire" (tł. ognisko), "grandpa" (tł. dziadek), "toothbrush" (tł. szczoteczka do zębów)

    16.08 - "Watch tv" (tł. oglądać telewizję), "oven" (tł. piekarnik), "saline" (tł. sól fizjologiczna), "pipe" (tł. rura), "chewing gum" (tł. guma do żucia), "moth" (tł. mol), "robot is hiding" (tł. robota się chowa)

    17.08 - "Get inside!" (tł. właź do środka!), "heel" (tł. pięta), "something is missing now" (tł. czegoś teraz brakuje), "we're going out" (tł. wychodzimy), "gimme back my hand" (tł. oddaj mi rękę), "gimme your hand now" (tł. daj mi teraz rękę), "surprise" (tł. niespodzianka), "globe" (tł. glob), "left it" (tł. zostawiłem to)

    18.08 - "Going to sleep" (tł. idziemy spać), "I love you much" (tł. kocham cię dużo), "he is talking" (tł. rozmawia), "he is speaking" (tł. mówi), "listen to me!" (tł. posłuchaj mnie!), "start with this!" (tł. zacznij od tego!), "that one!" (tł. ten!), "or maybe here" (tł. a może tutaj), "this shampoo" (tł. ten szampon), "it's dripping" (tł. kapie)

    19.08 - "Don't grab it!" (tł. nie chwytaj tego!), "lots of snot" (tł. mnóstwo glutów)

    20.08 - "Attic" (tł. strych), "hold grandpa" (tł. trzymaj dziadka), "grandpa is high" (tł. dziadek jest wysoko), "van" (tł. van), "squirrel" (tł. wiewiórka), "broom" (tł. miotła), "came out" (tł. wyszedł), "pimple" (tł. pryszcz), "I missed mommy" (tł. tęskniłem  za mamą)

    21.08-27.08 - Miałem urlop i ograniczoną możliwość notowania słów

    28.08 - "My spot!" (tł. moje miejsce), "it's broken" (tł. to jest zepsute), "fix car" (tł. naprawić samochód), "family" (tł. rodzina), "it's my seat" (tł. to moje siedzenie), "sofa" (tł. sofa), "come in!" (tł. wejdź!), "building tree" (tł. budujemy drzewo), "use this!" (tł. użyj tego!), "downhill" (tł. w dół, z górki), "get inside many mosquitos" (tł. dostać się do środka wiele komarów)

    29.08 - "These" (tł. ci, te), "different song" (tł. inna piosenka), "barking" (tł. szczekający), "turkey is eating" (tł. indyk je), "carry scooter," (tł. nieść hulajnogę), "lizard" (tł. jaszczurka), "apple tree" (tł. jabłoń), "middle" (tł. środek)

    30.08 - "Watch out daddy!" (tł. uważaj tato!), "roar" (tł. ryczeć), "cracking" (tł. pękający), "chicks" (tł. kurczaczki), "wolf," (tł. wilk), "seagull" (tł. mewa), "crab" (tł. krab), "ring" (tł. pierścionek), "queen" (tł. królowa), "lemon" (tł. cytryna), "teddy" (tł. miś)

    31.08 - "Don't squeak" (tł. nie piszcz), "much mess" (tł. dużo bałaganu), "panties" (tł. majtki), "oopsie daisie!" (tł. kurde bele!), "play this" (tł. zagraj w to), "nie ma light, nie ma shadows" (tł. nie ma światła, nie ma cieni) -> jeden z ostatnich miksów językowych, jakie mu się przydarzyły, "don't tickle" (tł. nie łachocz!)

    Słownictwo Stasia - Wrzesień 2020

    01.09 - "Really" (tł. naprawde), "what I do?" (tł. co ja robić - chciał spytać się, co zrobił), "baby boss" (tł. szef dziecko - nazwa kreskówki)

    02.09 - "Omelette" (tł. omlet), "can't take bath" (tł. nie mogę się wykąpać), "rescue" (tł. uratować), "ice-cream truck" (tł. ciężarówka z lodami), "space ship" (tł. statek kosmiczny), "bone" (tł. kość), "this side" (tł. ta strona), "sneezing" (tł. kichanie)

    03.09 - "Cube" (tł. kostka, sześcian), "squat" (tł. kucać), "barbell" (tł. sztanga). "bless you!" (tł. na zdrowie), "nice scent" (tł. ładny zapach), "still drinking" (tł. wciąż piję), "patient" (tł. cierpliwy) "pink" (tł. różowy), "straw" (tł. słomka), "place" (tł. miejsce), "mister is sitting" (tł. pan siedzi)

    04.09 - "Pity!" (tł. szkoda), "it's stinky" (tł. to śmierdzi), "upstairs" (tł. na górę), "downstairs" (tł. w dół), "not this" (tł. nie to), "wasp" (tł. osa), "can't see puddles" (tł. nie widzę kałuż), "brownie (tł. brownie - wypiek), "remote" (tł. pilot), "champ" (tł. zuch), "go first!" (tł. idź pierwszy), "it doesn't rain" (tł. nie pada), "pond" (tł. staw), "don't drag me" (tł. nie ciągnij mnie)

    05.09 - "Tummy is hurt" (tł. brzuszek jest zraniony), "big castle" (tł. duży zamek) , "statue" (tł. posag, statua), "mommy can't eat" (tł. mama nie może jeść), "blackout" (tł. awaria prądu)

    06.09 - "Dress up" (tł. ubrać się), "dip" (tł. dip, czyli sos), "we're clean now" (tł. teraz jesteśmy czyści), "can't see iron man" (tł. nie widze iron mana), "toy car" (tł. zabawkowe auto), "parcel" (tł. paczka), "toilet" (tł. toaleta), "lollipop" (tł. lizak), "I saved you" (tł. uratowałem Cię), "shooting web" (tł. strzela siecią - o Spidermanie), "Captain America" (tł. Kapitan Ameryka), "very old" (tł. bardzo stary), "waving" (tł. machanie), "juggle" (tł. żonglowanie), "write down" (tł. zapisac), "pumpkin" (tł. dynia), "magic" (tł. magia), "rushing" (tł. spieszenie się), "three pumps" (tł. trzy pompowania - o szamponie), "play something" (tł. grać w coś), "don't want song" (tł. nie chcę piosenki), "rescue bots" (tł. uratować boty), "you stop it!" (tł. ty przestań!)

    07.09 - "Fasten shoes" (tł. zapiąć buty), "biscuits" (tł. herbatniki), "trolley jack" tł. podnośnik widłowy), "chocolate drops" (tł. draże czekoladowe), "have water" (mam wodę), "yes, I will" (tł. tak zrobię)

    08.09 - "Done!" (tł. zrobione!), "daddy's side" (tł. strona taty), "put candy hand" (tł. połóż słodycze ręka), "candy is eating Staś" (tł. słodycze jedzą Stasia) -> coś mu się pomieszało i to one jadły jego, a nie on je! ?

    09.09 - "Coffee mug" (tł. kubek do kawy), "big bite" (tł. duży gryz), "snowball" (tł. śnieżka), "Spidey is talking" (tł. Spiderman mówi), "fishing" (tł. łowienie ryb), "is playing Masha ball?" (tł. czy Masha gra w piłkę?), "tiger is riding bicycle" (tł. tygrys jeździ na rowerze), "cool" (tł. spoko), "kitchen top" (tł. blat kuchenny)

    10.09 - "Pokój is room" -> tłumaczył mi, że "pokój" po polsku oznacza "room" po angielsku, "Iron man is firing" (tł. Iron Man strzela), "nicely" (tł. ładnie), "you caught it!" (tł. złapałeś to!), "catch it!" (tł. łap to!), "don't move!" (tł. nie ruszaj się!), "pancakes" (tł. naleśniki), "strawberry jam" (tł. dżem truskawowy), "can't climb it" (tł. nie mogę się na to wspiąć), "stylish" (tł. stylowy)

    11.09 - "Claws" (tł. pazury), "angry dinosaurs" (tł. złe dinozaury), "don't laugh at me!" (tł. nie śmiej się ze mnie!)

     12.09 - "Like this" (tł. w ten sposób), "rested" (tł. odpoczywałeś), "foreroom" (tł. przedpokój), "rucksack" (tł. plecak), "chłopczyk is riding scooter" (tł. chłopczyk jeździ na hulajnodze), "you didn't catch it" (tł. nie złapałeś tego), "don't eat chocolate drops!" (tł. nie jedz draży!), "honey" (tł. miód)

    13.09 -"Masha is ok" (tł. Masha jest ok), "we can't hit it" (tł. nie możemy tego uderzyć), "cold feet" (tł. zimne stopy), "it's closed" (tł. jest zamknięte), "watch something" (tł. obejrzeć coś), "tulip" (tł. tulipan), "branch" (tł. gałąź), "shrinking" (tł. kurczący, zmniejszający się), "sandwich" (tł. kanapka), "he is eating paper" (tł. je papier), "can't buy ice-cream" (tł. nie możemy kupić lodów), "it's pada deszcz" -> ciekawa mieszanka języków, "scary mask" (tł. straszna maska)

    14.09 - "Put on your shoes!" (tł. załóż buty!), "Batman pj" (tł. piżama w Batmana), "warm milk" (tł. ciepłe mleko), "best milk" (tł. najlepsze mleko), "hold the scooter!" (tł. trzymaj hulajnogę!), "kitty" (tł. kotek), "smooth" (tł. gładki), "difficult to ride" (tł. ciężko się jeździ)

    15.09 - "Black spots" (czarne kropki), "chocolate chips" (tł. czipsy czekoladowe), "pooped your pants" (tł. sfajdałeś się w gacie), "green smoke" (tł. zielony dym)

    16.09 - "Pause it!" (tł. daj pauzę), "cherries" (tł. wiśnie), "layer cake" (tł. tort), "tomorrow" (tł. jutro) -> w końcu udało mu się powiedzieć całe słowo, "ferret" (tł. fretka), "butterfly" (tł. motyl), "people still crying" (tł. ludzie wciąż płaczą)

    17.09 - "By car" (tł. samochodem), "hold on to me!" (tł. trzymaj się mnie!), "pictures" (tł. obrazki), "swords" (tł. miecze), "presents" (tł. prezenty), "mommy is calling" (tł. mama woła), "Iron man is wet" (tł. iron man jest mokry), "eat something normal" (tł. zjeść coś normalnego), "hit lamp" (tł. uderzyć lampę), "grapes" (tł. winogrona), "mouse is dancing" (tł. mysz tańczy)


    Najważniejsze kamienie milowe w językowym rozwoju Stasia.

    Prowadzenie kronik, dotyczących postępów językowych dziecka to swoisty paradoks. Człowiek chcę być, jak najdokładniejszy, lecz jednocześnie musi znaleźć jakąś równowagę między pełnieniem funkcji szalonego naukowca i zwykłym cieszeniem się tymi wszystkimi momentami. Tym samym, poniższe kamienie milowe nie są na pewno kompletne. Mimo to mam nadzieję, że dają ciekawy pogląd na temat tego, jak Stasiu rozwijał się językowo.

    • 20.01.20 - "This" - pierwsze słowo powtórzone z kreskówki
    • 03.03.20 - Pierwsze użycie trybu rozkazującego dla pierwszej osoby liczmy mnogiej "Let's go bath"  (tł. chodźmy kąpiel)
    • 04.04.20 - Pierwsze użycie końcówki -IN ("sleeping")
    • 10.04.20 - Przełom językowy. Od tego dnia zaczął sam tworzyć mnóstwo zdań i kolokacji, zawierających 3 słowa
    • 24.04.20 - "let's take a bath " - pierwsze świadome użycie rodzajnik
    • 25.04.20 -  "what happened?" (tł. co się stało?) - pierwsze pytanie w czasie przeszłym. DRUGIE ZDANIE: "gimme phone please"
    • 28.04.20 - Podczas naszej rozmowy powiedział słowo "kema". Zupełnie nie wiedziałem, o co mu chodzi, więc spytałem się " What do you mean?" (tł. co masz na myśli?). Przetłumaczył mi więc na polski "no babcia!". Dopiero wtedy zrozumiałem, że źle wymówił po angielsku "grandma". Ciekawy przykład rodzącej się świadomości językowej, że ma do czynienia z dwoma językami.
    • 02.05.20 - Pierwsze stopniowanie przymiotnika "higher" (tł. wyżej)
    • 08.05.20  "Take the cake" - pierwszy użycie rodzajnika określonego
    • 14.05.20 - Pierwsze użycie 2 formy czasu przeszłego, która nie została wyuczona w formułce (patrz fraza: what happened) - "stopped"
    • 16.05.20 - Używanie angielskiego w rozmowie i zabawie sam ze sobą
    • 16.05 2020 - Daje się zauważyć preferencja języka angielskiego. Panie w przedszkolu zwracają mu nieustannie uwagę, żeby przestał posługiwać się tym językiem, gdy tam przychodzi
    • 26.05.20 -  Pierwsze użycie przyimka " play WITH cones "
    •  31.05.20 - Pierwsze samodzielnie użycie czasownika frazowego "get off"
    • 08.06.20 - Pierwsze poprawne użycie czasu present continuous - "mommy is coming" (tł. mama przychodzi)
    •  10.06.20 - Daje się zauważyć dużo częstsze powtarzanie przez Stasia słów i fraz, które od nas słyszy
    • 11.06.20 - Pierwsze przeczenie w czasie present simple - "don't want" (nie chcę)
    • 15.06.20 - Pierwsze poprawne użycie drugiej grupy zaimków dzierżawczych "this is MINE" (tł. to jest moje)
    • 16.06.20 - Pierwsze zdanie z użyciem zaimka osobowego "I" (tł. ja)
    • 30.06.20 - Pierwsze przeczenie w trybie rozkazującym "don't eat kupki" (tł. nie jedz kupy)
    • 04.07.20 - Pierwsze przeczenia czasownika "być" - "it's NOT bumpy" (tł. nie jest wyboiście)
    • 16.07.20 - Pierwsze poprawna odmiana czasownika w 3 osobie liczby pojedynczej - "mommy HAS cookie"
    • 17.07.20 - Pierwsze użycie imiesłowu czasu teraźniejszego, jako przymiotnika - "dancing duck" (tł. tańcząca kaczka)
    • 03.08.20 - Pierwsze pełne przeczenie w czasie przeszłym "you didin't catch it" (tł. nie złapałeś tego)
    • 05.08 - Pierwsze poprawne użycie zaimków dopełnienia innych niż "me" oraz "you", tj. "take HIM" (tł. weź go)
    • 10.09 - Pierwsze, oficjalne tłumaczenie Stasia z języka polskiego na angielski. Wytłumaczył mi, że "Pokój is room"

    Skrótowy opis postępów Stasia w przeciągu paru miesięcy po ukończeniu 3 roku życia

    Mimo że przestałem obsesyjnie opisywać postęp językowy Stasia po jego trzecich urodzinach, to nie znaczy, że nie robiłem już więcej żadnych notatek. Oto garść ciekawych obserwacji a propos jego postępów w późniejszym okresie.

    Pod koniec maja 2021, a więc 4 miesiące przed jego czwartymi urodzinami, Stasiu zaczął znacznie rozbudowywać zdania, które tworzył. Wcześniej rzadko kiedy przekraczały 4-5 słów. W tamtym okresie zaczął on tworzyć zdania złożone z "because" (ponieważ). "or" (lub). Po raz pierwszy zaczął również używać bardziej złożonych czasów gramatycznych takich jak future continuous - "I will be waiting", czy też present perfect - "I have broken". Był to również czas, kiedy dało się zauważyć znacznie zwiększenie poziomu abstrakcyjności jego wypowiedzi oraz obserwacji. Odbyłem w nim wtedy na przykład dość dziwną rozmowę:

  • Stasiu: "A fly is sitting on the roof?!" (much siedzi na dachu?!)    
  • Ja: "ROOF?" (dachu?) -> nie wiedziałem, czy dobrze usłyszałem i o co mu chodzi                                                                            
  • Stasiu: "No daddy, woof! That's a sound doggie make" (Nie tato! Hau! To dźwięk, który robi piesek)
  • Okazało się, że kiedy ja mówiłem słowo "roof" (dach), Stasiu usłyszał, że mówię "woof", czyli angielski odpowiednik naszego "hau".

    Oto inny przykład:

    • Stasiu: "What are you doing?" (Co robisz?)                                    
    • Ja: " I am clipping my nails" (Obcinam paznokcie)                
    • Stasiu: "Why?" (Dlaczego?)                                                                
    • Ja: "And why do we clip our nails?" (A dlaczego obcinamy paznokcie?)                                                                                    
    • Stasiu: "Because we don't want to be a tiger!" (Bo nie chcemy być tygrysem!)

    Preferencja angielskiego

    Jedna z najdziwniejszych obserwacji, którą poczyniłem na przestrzeni lat jest to, że Stasiu od początku preferował języka angielski. Odkąd tylko zaczął się samodzielnie bawić, robił to w języku angielskim. Ba, nawet po przyjściu do przedszkola przedszkolanki musiały upominać go, żeby przestał używać tego języka. Wydaje mi się, że zjawisko to może mieć coś wspólnego, z tym że wypowiadanie się w angielskim jest na pewno łatwiejsze gramatycznie.


    Praktyczne używanie języka w kontakcie z innymi osobami.

    Co ciekawe, rok 2021 pierwszy był też pierwszym rokiem, kiedy świat Stasia rozszerzył się o używanie języka z innymi osobami. Pierwszy prawdziwy kontakt odbył się na stacji benzynowej podczas jednej z naszych wycieczek. Pewne starsze małżeństwo usłyszało, że gadam do niego po angielsku i zagadało mnie, jak długo mieszkam w Polsce i dlaczego (lol?). Następnie zaczęli rozmawiać ze Stasiem. Mimo że był dość mocno onieśmielony to komunikację tę śmiało można było nazwać rozmową.

    Po dość długim czasie okazało się, że do jego grupy w przedszkolu chodzi chłopiec, którego tata jest Finem, a mama Polką. Tym samym językiem codziennej komunikacji u niego w domu jest również angielski. Z racji tego, że oboje preferują używane języka angielskiego, dowiedziałem się, że w przedszkolu gadają ze sobą po angielsku.

    Jeszcze innym razem spotkał na placu zabaw dziewczynkę, która była tylko anglojęzyczna i od razu Stasiu znalazł z nią wspólny język.


    Dlaczego rozmowy z innym są ważnym testem znajomości języka obcego

    Wspominam o tym, ponieważ komunikacja z innymi osobami jest ważnym testem, tego jak dobrze w rzeczywistości idzie przyswajanie języka. W momencie, w którym dziecko (a właściwie ktokolwiek) porozumiewa się głównie z jedną osobą, dochodzi do zjawiska zwanego "vocal tract normalization" (tłum. normalizacja traktu głosowego). Zjawisko to polega na przyzwyczajeniu się do akustycznych właściwości mowy produkowanej przez danego rozmówcę. Dochodzi również do przyswojenia tzw. idiodialektu danej osoby, a więc sposobu wypowiadania się.

    Oznacza to, że dziecko, lub dowolna osoba, która komunikuje się tylko z inną, określoną osobą, może być w stanie się z nią komunikować poprzez powyższe mechanizmy adaptacyjne, ale nie da rady rozmawiać już z innymi osobami. Właśnie dlatego zdolność porozumiewania się z innymi jest swoistą kropką nad i w procesie przyswajania języka!


     "Syndrom oszusta" - główna trudność w wychowywaniu dziecka dwujęzycznie

    Przez ostatnie lata wiele osób pytało się mnie, co stanowiło największą trudność w wychowywaniu Stasia dwujęzycznie. Jest to słuszne pytanie, ponieważ nie jest to przecież proces "organiczny". Samo język nie był absolutnie żadnym problemem. Jak pisałem w artykule "Lekcje płynące z nauczenia się 130 tysięcy słów z 8 języków obcych", angielski na przestrzeni ostatnich wielu lat stał się dla mnie językiem dominującym, którego paradoksalnie używam częściej niż języka polskiego. 

    Problem, którego doświadczyłem był natury stricte psychologicznej. Doświadczyłem na własnej skórze syndromu oszustaCzułem się, jakbym oszukiwał wszystkich dookoła mówić do synka po angielsku. Non stop wyobrażałem sobie, że wszyscy dookoła mnie oceniają i WIEDZĄ, że nie jestem native speakerem.

    Problem dało odczuć się już od samego początku naszej wspólnej przygody. Mimo że początkowo stwierdziłem, że będę mówił do Stasia po angielsku jeszcze przed wypisem szpitala, to dość szybko się poddałem. Po pierwszej wizycie już po paru minutach czułem na sobie wyimaginowany ciężar spojrzeń wszystkich ludzi dookoła. Jak już odzywałem się do niego, to robiłem to możliwie, jak najciszej, żeby nikt mnie nie usłyszał.

    Sama dynamika komunikacji między mną a moją narzeczoną była  równie dziwaczna. Ja mówiłem do niej po angielsku, aby Stasiu mógł osłuchiwać się z językiem, a ona odpowiadała mi po polsku. Kuriozalność tych rozmów zdawała się przyciągać jeszcze więcej niechcianych spojrzeń. Zarzuciłem więc pomysł mówienia do niego po angielsku w szpitalu i stwierdziłem, że zacznę robić to po powrocie do domu. Dopiero tam zacząłem godzić się z tą sytuacją i skonfrontowałem wszystkie negatywne, i głównie wyimaginowane, myśli, stwierdzając, że koniec końcu robię to dla niego i jak się komuś nie podoba, to mnie może w odwłok cmoknąć. 

    Co więcej, siła habituacji uderzyła w całą naszą rodzinę dość szybko. Oswoiliśmy się z tą dziwną hybrydową komunikacją do takiego stopnia, że przestaliśmy uważać ją za coś dziwnego. Ba, w późniejszym okresie była ona źródłem prześmiesznych anegdotek, które z niej wynikały. Po otrząśnięciu się z moich szalonych miraży okazało się również, że właściwie nikt nie patrzy na nas "oceniająco". Po prostu osoby mówiące po angielsku wciąż budzą pewną dozę zainteresowania. Zdziwiłem się również, ponieważ spodziewałem się, że sąsiedzi, głównie starsze osoby, będą robiły przytyki pod naszym adresem. Nic z tych rzeczy! Wszyscy byli zachwyceni i często temat dwujęzyczności Stasia stawał się pożywką dla wielu ciekawych rozmów à propos ich, lub ich dzieci, doświadczeń z nauką języka.

    Mark Twain słusznie zauważył, że "jestem starym człowiekiem i poznałem wiele problemów, ale większość z nich nigdy nie nastąpiła."


    Jak wychować dziecko dwujęzyczne — cztery najważniejsze zasady

    Mimo że, jak zaznaczyłem na wstępie, nie jest to artykuł o tym, JAK wychowywać dzieci dwujęzycznie, to warto wspomnieć cztery najważniejsze zasady, które pomogą osiągnąć Ci sukces, jeśli zdecydujesz się na taki krok:

    1. Cierpliwość

    Niestety, ale dzisiejszy świat nie sprzyja ani koncentracji, ani cierpliwości. Wszystko musi być tu i teraz, a jakiekolwiek nowe bodźce nudzą się już po paru minutach. Wychowywanie dziecka w obcym języku wymaga jednak niesamowitych pokładów cierpliwości. Z moich obserwacji wynika, że "egzotyka" tego procesu sprawia, że ludzie mają często niesamowicie duże oczekiwania względem swoich dzieci. Dzieci natomiast, jak to z dziećmi bywa, zaczynają mówić, kiedy czas dojrzeje. Pod warunkiem oczywiście, że nie istnieją niepokojące przesłanki, które mogą opóźnić rozwój mowy. W modelach rozwoju językowego dziecka podaje się, że wymawia ono pierwsze słowa w wieku około 12 miesięcy. Tak też było w przypadku Stasia, choć jego postęp językowy był relatywnie wolny do pewnego czasu.

    Pamiętam, że w pewnym momencie sam byłem zniecierpliwiony i zastanawiałem się, czemu nie mówi więcej. Jak widać po wykazie postępów Stasia (07.11.2018), w pewnym momencie zacząłem testować jego pasywną znajomość słownictwa, aby upewnić się, że wszystko idzie zgodnie z planem ?.


    2. Jeden język = 1 rodzic (początkowo)

    Dzieci, jak i wiele dorosłych, mają bardzo pragmatyczne podejście do używania języków. Jeśli nie są potrzebne to nie będą się ich uczyć. W momencie, w którym dzieci zaczynają rejestrować, że dany rodzic używa danego języka do komunikacji. pojawia się potrzeba jego nauki. Co ciekawe, w późniejszym okresie, używanie od czasu do czasu innego języka (tj. polskiego w naszym przypadku) w towarzystwie dziecka nie wpływ negatywnie na jego posługiwanie się drugim językiem.

    Czemu? Ponieważ język komunikacji został ustalony już dawno temu i to do niego dziecko jest przyzwyczajone! Z tego samego powodu większość par, które stwierdza, że będzie gadać w domu np. po angielsku, aby go poćwiczyć, nie odnosi sukcesów. Język polski jest tak silnie zakorzenionym i naturalnym wyborem do celów komunikacji, że powrót do niego jest stanem domyślnym.


    3. Regularność

    Jak pisałem w sekcji o "syndromie oszusta", nie jest łatwo, a przynajmniej mi nie było, przymusić się do gadania non-stop do dziecka w obcym języku - przynajmniej publicznie. Jednak właśnie regularność jest tu kluczem. Każde wyjście z domu, ba, każda nowa sytuacja, z którą dziecko ma styczność sprawia, że język ten jest kodowany coraz to głębiej i utożsamiany z różnorodnością kontekstów. Ważne więc, aby istniała olbrzymia regularność w komunikacji z dzieckiem.


    4. Otaczanie językiem obcym

    Jeśli dany rodzic jest rozmowny, to wręcz fantastycznie, jeśli chodzi o językowy rozwój dziecka. Gorzej, jak ktoś jest dość solidnym introwertykiem, jak ja, który nie gada dużo sam z siebie. Jeśli dodamy do tego kłopot natury organicznej, a mianowicie, fakt że komunikacja z dzieckiem jest początkowo jednostronna, to może okazać się, że "materia wejściowy", a więc wszystko, co słyszy dziecko może być wąskim gardłem nauki.

     Dobrym sposobem na pokonanie tej przeszkody jest otaczanie dziecka danym językiem, a więc zwiększenie ekspozycji na niego. Gdy dzieci są młodsze może być to po prostu puszczanie muzyki. Gdy podrosną mogą być to kreskówki. Tak, to jeden z tych wyjątkowych momentów, gdy puszczając dziecku bajki robimy mu przysługę! ?

    Zasad tych jest oczywiście więcej, ale o tym w osobnym artykule.


    Dwujęzyczne wychowywanie dziecka od urodzenia — podsumowanie

    Zdaję sobie sprawę, że dwujęzyczne wychowywanie dzieci budzi wiele kontrowersji, emocji oraz wątpliwości zarówno w obozie przeciwników, jak i zwolenników takiego podejścia wychowawczego. Powyższe kroniki mają na celu głównie uwiecznienie tego procesu. Nie chcę natomiast silić się na obiektywność, mimo że rozumiem argumenty obu stron.

    Jako rodzice chcemy wszystko, co najlepsze dla naszych dzieci. Przekazanie daru płynnej komunikacji w języku obcym jest moim zdaniem jednym z najpiękniejszych prezentów, jakie możemy podarować naszym pociechom, jeśli tylko czujemy się językowo na siłach, aby tego dokonać.

    W naszym przypadku proces ten również pogłębił więź między mną a moim synkiem. Angielski stał się naszym językiem, czymś, co w rodzinie Stasiu dzieli tylko ze mną. Jest to również dla niego niesamowity powód do dumy. I mimo że proces ten nie był łatwy, a na efekty trzeba było czekać latami, to wszystkim, którzy się zastanawiają, czy warto, mogę szczerze odpowiedzieć — było to warte każdej sekundy, jaką spędziłem, ucząc go angielskiego.

    Było to również warte każdej z tysięcy godzin, jakie sam spędziłem na nauce angielskiego i które doprowadziły nas do tego momentu. Wiem, że wysiłek ten będzie procentować i przynosić korzyści mojemu dziecku jeszcze długie lata po tym, jak mnie już nie będzie na tym padole łez i rozpaczy. Jeśli kiedykolwiek rozważałeś podobny "eksperyment", to mam nadzieję, że artykuł ten pomoże CI podjąć właściwą decyzję. A w międzyczasie razem ze Stasiem rozpoczynamy naukę języka niemieckiego 🙂 


    SKOŃCZYŁEŚ (-AŚ) CZYTAĆ? CZAS NA NAUKĘ!


    Czytanie artykułów online to świetny sposób na poszerzenie wiedzy. Smutne jest jednak to, że po zaledwie 1 dniu od ich przeczytania zapominamy większość napotkanych informacji.

    Moją misją jest zmienić ten stan rzeczy. Stworzyłem 14 fiszek, aby ułatwić Ci przyswojenie informacji z tego artykułu. Wystarczy pobrać program ANKI i voila — możesz zacząć naukę!


  • merka pisze:

    Super! Z moich doświadczeń wynika, że nie zawsze to tak wygląda. Są dzieci, które mają problemy na wcześniejszych umiejętnościach i mowa przychodzi im trudniej. Gdy uczy się je dwóch języków to zazwyczaj nie mówią w żadnym, albo dużo później dobrze w każdym z nich. To zależy od wielu rzeczy. Od dobrego przetwarzania słuchowego, pamięci, diety. Sam Pan wie. Mam znajomą, jej córka uczyła się angielskiego od 18 m. Życia. W wieku 4 lat mówiła rewelacyjnie. Po polsku mówiła lepiej niż nie jeden dziecieciolatek. Jej siostra miała opóźniony rozwój mowy, problemy z jelitami i biochemia organizmu. Środowisko to samo. Czasem rodzice chcą żeby dziecko było dwujęzyczne, przychodzą do mnie z czterolatkiem który nie mówi prawie wcale w żadnym języku. Za tym idzie brak myślenia językowego… A mózg nie długo nie będzie taki plastyczny i będzie ciężko. Tak więc proszę się nie dziwić że niektórzy byli przeciwni. Ja jestem zafascynowana rozwojem językowym dzieci. Uczę języka dzieci niemówiące. Jest taki etap, kiedy język zaczyna żyć swoim życiem i dziecko używa słów, nie tylko tych wyćwiczonych. Zaczyna odmieniać, używać analogii. Tylko że u mnie nic samo nie przychodzi są to lata ciężkiej pracy ?

    • Dziekuje! Zgadzam sie w pelni. Niektore dzieci maja wolniejsze tempo z roznych przyczyn. Zreszta, jak widdac po dokumentacji tempo rozwoju jezykowego Stasia nie bylo przez dlugi czas szybkie.
      Wow, super praca! Trzymam kciuki za same sukcesy i pozdrawiam serdecznie! 🙂

  • N. pisze:

    Wow, Bartek, jesteś totalnie super rodzicem! Twój syn ma wielkie szczęście 🙂 Pozdrawiam was i zdrówka życzę

  • Ania pisze:

    Cześć Bartek. Będę z Niecierpliwością wyczekiwać Twoich podpowiedzi co do metod nauczania. Moja córka ma już 4 lata i głowie się jak ugryźć temat. Ogarnęła podstawowe słownictwo. Mówi proste zdania ale ciężko jej się rozwinąć. Używa też struktur z j polskiego. Np. Mummy look ON this.
    Żałuję że nie zaczęłyśmy od jej narodzin.. Dziękuje że dzielisz się z nami swoją wiedzą!

    • Jest o czym pisac, wiec pewnie bedzie dosc dlugi artykul na ten temat. Mieszanie jest naturalne do pewnego momentu.
      Dopiero potem dziecko sobie rozdziela i porzadkuje to wszystko w glowie. Ja bym poszedl krok dalej nastepnym razem. Nie ma za co! Dziekuje za komentarz Ania 🙂

  • Bane pisze:

    Stasiu kozak – angielski, zaraz niemiecki, pewnie potem dolozycie jakies kolejne jezyki..
    Oj bedzie mial branie, jak podrosnie 😀

    Mega artykul, super sie czytalo 🙂

    Pozdro dla Was chłopaki!

  • Karolina pisze:

    Niesamowicie ciekawy artykuł! Nie mogę się doczekać kolejnych 🙂 jestem ciekawa – jak to wyglądało, kiedy miałeś np. spotkanie rodzinne i ktoś z Twojej rodziny rozmawiał z Tobą po polsku, a Stasiu słuchał? Czy zdarzało się, że w obecności syna pozwalałeś sobie na chwilę przerwy w mówieniu tylko po angielsku? Jeśli tak, to jak często się to zdarzało?

    Pozdrawiam! 🙂

  • Justyna pisze:

    Czesc! W sierpniu przeprowadzilismy sie do Polski, pod Wroclaw 🙂 wczesniej mieszkalismy w Niemczech, skad pochodzi moj maz i tata naszych 7-letnich synow. Od zawsze mowilam do dzieci po polsku. Gdy byla opcja w bajkach zmienic jezyk, to robilam to. Mielismy rowniez polskich znajomych z dziecmi. Z mezem rozmawiam po niemiecku, niestety przez ostatnich 10 lat nie mial czasu nauczyc sie polskiego, ale teraz nie o tym 🙂 Wiem, ze statystcznie synowie mieli wiecej niemieckiego niz polskiego (otoczenie, dzadkowie na miejscu), ale pomimo to do dzisiaj mam niesmak, ze dieci do mnie mowia po niemiecku, a nie po polsku, choc ja sie po polsku do nich caly czas produkuje. Chodzili rowniez rok zaocznie do polskiej szkoly przy konsulacie. Przyjezdzalismy srednio co 3 m-ce do Polski. Z innymi osobami w PL rozmawiaja po polsku, ale nie ze mna. Jak to zmienic?

    • Cześć! Obawiam się, że jeśli język komunikacji między wami nie został z różnych powodów ustalony jako polski dawno temu, a mają już 7 lat, to szansa na to, że to się zmieni jest niesamowicie mała. Na tym etapie pozostaje po prostu proszenie ich o zmianę języka, gdy rozmawiają z Tobą. Są wystarczająco duzi, aby to zrozumieć, że to twoja preferencja. Z drugiej strony, są oni w pełni uwarunkowani Do rozmawiania z tobą po niemiecku, więc nie robiłbym sobie olbrzymich nadziei, że to się zmieni.

  • >